Kimi öğrenciler zaman eylemlerde zaman kaymaları konusunda birkaç önemli noktayı karıştırıyor. Zaman kayması olan eylemlerde çok önemli iki işlev değişimi var ki, buna dikkat etmek gerekir. Türkçede, fiil çekiminde zaman eklerinin dilin gelişim süreci içinde asıl görevlerinden başka, farklı bir zamanı ifade etmesine zaman kayması diyoruz. Zaman kaymaları, dilin anlatım gücünü arttırır, duygu ve düşüncelerin ifade edilmesinde genel olarak mevcut zamanların yetersiz olduğu durumlarda ortaya çıkar. Türkçe, zaman kaymaları bakımından zengin bir dildir.
Zaman kaymalarının bir sonucu olarak bazı zaman eklerinin bir durumu uzun uzun anlatmak yerine kısaca ifade etmek için kullanıldığı farklı şekillere ise işlev değişmesi denir.
Zaman kaymalarında asıl olan farklı bir zaman, işlev değişmelerinde ise asıl olan farklı bir durumdur.Bazı zaman ekleri yalnızca işlev bildirdikleri gibi, zaman kaymaları ile birlikte de görülebilirler. Ancak işlev değişmelerinin zaman kavramıyla doğrudan bir ilgisi yoktur. Zaman kaymalarının sebepleri, dildeki gelişmeler, düşüncelerin her geçen gün yeni ufuklarla zenginleşmesi, zaman kavramının değişkenliği, çekici ve etkili bir anlatım çeşitliliğini sağlama düşüncesi, “en az çaba kuralı” gereğince hem başka bir zaman hem de başka bir işlev ifade edebilmek ve şeklin gösterdiği zaman ile kayma sonucu ortaya çıkan geçici zaman ve işlevin eş değerde olmamalarıdır.
Zaman kaymaları ve işlev değişmelerinin bir de belirleyicileri olan “yönverenler” i vardır. Bunlar çoğunlukla zarf, edat ve ünlemlerdir.
derszamani.net
Hemen Yorum Yaz