Ebu Müslim Destanı Hakkında Bilgi
Ebu Müslim Destanı, ebu müslimname ya da kissa-i ebu müslim olarak da bilinir, Ebu Müslim Horasani’nin yaşamına ilişkin olağanüstü olaylarla süslü, destan özellikleri de taşıyan halk destanıdır.
İran’da ve Anadolu’da büyük bir ünü olan ve yaşadığı çağda bile kendisine tanrısal özellikler yakıştırılan Ebu Müslim’e ilişkin efsanelerin oluşması ve bunların kitaplarda toplanması 12. yüzyıla değin iner. Aslı Farsça olan Ebu Müslim Hikâyesi’ nin Türkçeye ne zaman çevrildiği kesin olarak belli değildir. En eski ve ünlü çeviriyi Ebu Tahir Tusi’nin yaptığı, Anadolu Alevileri, ahiler, fütüvvet ocakları, yeniçeriler arasında ve kahvehanelerde çok okunan daha başka çevirilerin de bulunduğu bilinmektedir. Hz. Ali’yi savunanlarla Muaviye yandaşları arasındaki mücadeleler öykünün asıl konusunu oluşturur. Ebu Müslim’in yaşamından kesitler, çocukları, Abbasilerin kazandığı zaferler, Hint efsaneleri ve Binbir Gece Masalları, Kitabı Mukaddes, İran ve Türk destanları gibi kaynaklardan yapılan eklentiler, sayısı 30’u geçen ciltte toplanmıştır.
Kuruluş, kahramanların özellikleri ve işlenen geleneksel motifler yönünden, halk arasında büyük bir ilgi gören Hamzaname, Battalname, Danişmendname, Saltukname gibi destansı yapıtlarla Ebu Müslim Hikâyesi’nin birçok ortak özellikleri vardır. Türkçe nüshalarında yer yer Arapça, Farsça sözcük ve tamlamalar bulunsa da genel olarak halkın anlayabileceği bir dil kullanılmıştır. Hafız Ferdî’nin yazdığı manzum Kitab-ı Ebu Müslim (1873-81, 2 cilt) ve Çelebizade Mehmed Efendi’nin yazdığı Hazâ Kitab-ı Ebâ Müslim (1909) basılmış en eski nüshalardır. Yeni harflerle yapılmış ilk baskı olan Eba Müslimi Horasani’yi (1934, 25 kitap) Muharrem Zeki Korgunal hazırlamıştır. Ebu Müslim Destanı ve Özellikleri hakkında bilgi verdik.
Hemen Yorum Yaz