Bolu Düzce Ayaklanmaları

İstanbul hükümeti ve İngilizler’in kışkırt­masıyla ulusal kuvvetlere karşı girişilen ge­rici ayaklanmadır. 4 Nisan 1920’de patlak verdi. Kurtuluş Savaşı’nın örgütlenme aşamasında İstanbul hükümeti, İngilizler ve Hürriyet ve İtilaf Fırkası’nın desteği ile Kuvayı inzibatiye güçleri Bolu ve Düzce yörelerinde 5 bin kişilik bir güç oluştura­rak ulusal güçlere karşı ayaklandılar. Asi­lerin başları, Berzak Sefer, Çerkez Koçi Bey, Maan Ali gibi kişilerdi. Ayaklanmayı bastırmak üzere gönderilen ulusal kuvvet­ler Hendek köprüsünde pusuya düşürüle­rek yok edildiler. 23 Nisan 1920’den son­ra gönderilen milis kuvvetler de halka bas­kı yapınca isyancılar daha da güçlendi. Gi­derek ayaklanma Adapazarı, Mudurnu, Gerede ve Beypazarı’na doğru yayıldı. Bu­nun üzerine Binbaşı Şemsettin ve Kayma­kam Arif Bey komutasında ulusal kuvvet­ler harekete geçirildi.

Sonuçta Bolu, Bey­pazarı, Nallıhan, Mudurnu, Düzce, Hen­dek ve Gerede asilerden temizlendi. Bazı âsi elebaşılarıysa idam edildiler. Ancak tam o sırada çıkan Yozgat ayaklanmasını bastırmak için bu yöredeki ulusal güçle­rin kaydırılmasıyla yöredeki Abaza ve Çerkezler yeniden ayaklandılar. Bu kez üzer­lerine Çerkez Ethem’in Kuvayi Seyyaresine ait birlikler gönderildi. Adapazarı ve Sapanca’ya direnişle karşılaşılmadan gi­rildi. Refet Bey’se (Bele) Bolu ve Düzce’ye girdi. Ayaklanmanın elebaşılarıyla ulu­sal güçlere yardım edilmesi konusunda anlaşıldıysa da Ankara’nın bu anlaşmayı onaylamaması üzerine âsi elebaşıları Hiyanet-i Vataniye Kanunu’na göre yargı­lanıp idam edildiler. Böylece yöre 31 Mayıs’ta isyanlardan arındırıldı.