Anayasa Hukuku Nedir

Anayasa Hukuku Nedir

Anayasa hukuku, devletin kuruluşunu,  iktidarın el değiştirmesini, işleyişini ve ikti­dar karşısında bireylerin özgürlüklerini in­celeyen kamu hukuku dalıdır. Anayasa hukukunun konusu devlettir. Kamu hukukunun öteki dallarının konusu da devlet olmakla birlikte, anayasa hukuku, devleti hem hu­kuksal, hem de siyasal yönden inceler; yalnız anayasada yer alan ilke ve kuralları açıklamakla yetinmez.

Anayasa hukukunun çerçevesini bir ülke­nin anayasası çizerse de, anayasa hukuku çoğu kez bu çerçevenin dışına da taşar. Çünkü öteki hukuk disiplinlerinin kaynağını oluşturan mekanizmaların kuruluşlarını da kapsamına alır. Gerçekten, devletin temel kuruluşu, işleyişi, iktidarın el değiştirmesi ve bireylerin temel hak ve özgürlükleriyle ilgili herhangi bir konu anayasayla düzenle­necek yerde, bir yasayla, bir kararnameyle ya da bir tüzük hatta bir uluslararası hukuk kuralıyla düzenlenmiş olabilir. Bu durumlarda konu biçim olarak anayasa dışında kalmakla birlikte, içerik bakımından anaya­sa hukuku kapsamında ele alınacaktır. Dev­letin temel organlarından olan mahkemele­rin kuruluş, görev ve yetkileri daha çok yasalarla düzenlenmektedir. Cumhurbaşka­nı ve hükümete, yasalarla da görev ve yetki verilebilmektedir. Gene, siyasal iktidarın el değiştirmesini sağlayan seçim ve siyasal partiler rejimleri, anayasadan çok yasalarla saptanmaktadır. Parlamentonun çalışması ve iktidar-muhalefet ilişkileri, meclisin çıkar­dığı iç tüzükle belirlenmektedir. Giderek, meclis-hükümet ilişkileri ve cumhurbaşkanı­nın görev ve sorumluluğuna ilişkin bazı konular anayasa ya da yasalarla değil siyasal yaşamın doğurduğu gereksinmelere göre ya­pılan uygulamalar sonucu yerleşmiş olan geleneklerle (teamül) düzenlenmektedir. Bir hukuk devletinde, insan haklarına ilişkin uluslararası hukuk kuralları ile bire­yin haklarını devlete karşı koruyan yargı mercilerinin (özellikle Anayasa Mahkemesi ve Danıştay’ın) vermiş olduğu kararlar ana­yasa hukuku kapsamına girer. Ayrıca, II. Dünya Savaşı’ndan sonra ortaya çıkan devlet ve toplum anlayışı sonucunda anayasalar, sosyal ve ekonomik alam da düzenlemeye başlamıştır. Hatta klasik anlayışa göre anaya­sada yer almaması gereken birçok konu, anayasa hukukunun kapsamına girmiştir. Anayasa Hukuku ne demek hakkında bilgi verdik.