Kütle Nedir

Kütle Nedir, Kütle Ne Demek Özellikleri Hakkında Bilgi

Kütle, fizikte, maddenin temel özelliklerin­den biri olan eylemsizliğin nicel ölçüsüdür. Eylemsizlik, kuvvet uygulanan cisimlerin hız ya da konum değişimlerine gösterdiği dirençtir; cismin kütlesi ne kadar büyükse, uygulanan kuvvetin yol açtığı değişim o kadar küçük olur. Kütle, tanımı eylemsizlik kavramına dayandığı halde, genellikle ağır­lık gibi ifade edilir. Platin-iridyum alaşımın­dan yapılmış 1 kg’lik bir silindir, uluslarara­sı anlaşmalar uyarınca, standart kütle birimi olarak kabul edilmiştir; bu birim uluslarara­sı prototip kilogram olarak adlandırılır. İngiliz ölçü ve ağırlık sisteminde ise metre sisteminin günümüzde geçerli biçimi olan Uluslararası Birimler Sistemi’ndeki (SI) kilogram birimi yerine avoirdupois libresi (pound) kullanılmaktadır; bu sistemde 32,17 libreye eşit olan slug birimi de kullanılır.

Kütle ile ilişkili olmasına karşın tümüyle farklı bir kavram olan ağırlık, cisme Yer’in kütleçekimi nedeniyle uyguladığı kuvvettir, bu nedenle de yeryüzünde bulunulan yere göre değişir; oysa kütle, olağan koşullarda, böyle bir değişme göstermez, her yerde aynı kalır. Örneğin uzaya fırlatılan bir uydunun ağırlığı Yer’den uzaklaştıkça azalır, ama kütlesi değişmez.

20. yüzyılın başlarına değin bir cismin kütlesinin hiç değişmeyeceği varsayılıyordu. Kütlenin korunumu ilkesi olarak ifade edi­len bu görüşe göre bir cismin ya da cisimler topluluğunun kütlesi, kendisini oluşturan bileşenlerin birbirlerine göre konumlan na­sıl olursa olsun, sabit kalır. Bir cisim parçalara ayrıldığında, kütle de bu parçala­ra dağılır ve parçaların kütlelerinin toplamı cismin parçalanmadan önceki kütlesine eşit­tir; parçacıkların bir araya gelmesiyle olu­şan bir cismin kütlesi ise, parçacıkların kütlelerinin toplamına eşittir. Günümüzde, bütün bunların doğru olmadığı anlaşılmıştır.

Einstein’ın 1905’te özel görelilik kuramını ortaya koymasıyla kütle kavramı temelin­den değişti, kütle mutlak bir kavram olmak­tan çıktı. Kütlenin enerjiye eşdeğer olduğu, kütle ile enerjinin birbirine dönüşebileceği, bir cismin kütlesinin ışık hızına (300.000 km/s) yakın hızlarda önemli ölçüde arttığı anlaşıldı. Bir cismin toplam enerjisinin, durgun kütlesi ile sahip olduğu yüksek hızdan ötürü ortaya çıkan kütle artışının toplamına eşit olduğu belirlendi. Bir atom çekirdeğinin kütlesinin, çekirdeği oluşturan nötron ve protonların kütleleri toplamın­dan, ölçülebilir miktarda daha küçük oldu­ğu ortaya çıkarıldı. Böylece, kütle, sabit ya da değiştirilemez olarak kabul edilme özel­liğini yitirdi. Kimyasal tepkimelerde ve çekirdek tepki­melerinde kütle ile enerji arasında belirli bir dönüşüm söz  konusudur, bu nedenle de tepkimeye giren ve tepkime sonucu ortaya çıkan maddelerin kütleleri arasında fark vardır. Olağan kimyasal tepkimelerde bu fark çok küçüktür, bu nedenle kütlenin korunumu ilkesinden pratikte yararlanmak olanaklıdır. Ama bu ilke, Güneş’te ve yıldızlarda gerçekleşen termonükleer (ısıl- çekirdek) tepkimelerde ya da nükleer reaktörlerdeki ve parçacık hızlandırıcılarında tepkimelerde yer alan kütleler için ise tümüyle geçersizdir. Kütlenin korunumu ilkesinin yerini günümüzde kütle-enerji ko­runumu ilkesi almıştır.korunumu. Kütle nedir tanımını açıkladık.