Hayvanlarda Doğuştan Gelen Davranışlar

Hayvanlarda Doğuştan Gelen Davranışlar Nelerdir

Doğal ve ya doğuştan gelen davranışların tanımı, canlıların dünyaya gelmesi itibariyle öğrenmeden uyguladığı davranışlar olarak yapılır. Doğum itibariyle gelmesi bunların kalıtsal olarak kazanıldığını, çevresel etkilerden çok etkilenmediğini gösterir. Bu davranışlar tür içinde kabaca aynı şekilde gözlemlenir. Avlanmak ve üremekle ilgili davranışların çoğu bu davranış başlığı altındadır.
Doğuştan gelen davranışlar refleksler ve içgüdüler olmak üzere iki başlığa ayrılır.

Refleksler:
Denetleyici ve düzenleyici sistemler konusu altında hayvanlarda belirli uyarılara karşı oluşan değişmez ve ani gelişen tepkilere refleks denir. Sinir sistemine sahip tüm canlılarda görülen bu doğal davranışa verilebilecek örnekler: elektrik verilen solucanın büzülmesi, yeni doğan bebeğin emmeyi öğrenmeden becermesi, hapşırma ve öksürme, göz kapağı kırpılmasıdır. Reflekslerin bazıları doğuştan gelir ancak bazıları sonradan da kazanılabilir.

İçgüdüler:
İçgüdüler canlının hayatını sürdürmesi için çok önemlidir. Buna örnekler: üreme, yuva yapma, göç etme ve yavru bakımı verilebilir. Bunlar öğrenmeyle gerçekleşmez, sadece kalıtıma bağlıdır fakat bu, refleksler gibi bilinçli gerçekleştirilmediği anlamına gelmez. Her tür, o türün tipik içgüdülerini gösterir. Arıların buldukları besinin yerini diğer arılara tipik bir dans ile göstermesi, göç yapan kazların uçarkenki üçgensel dizilimleri bunlara örnek olarak verilebilir. İpek böceklerinin koza örmesi, örümceklerin ağlarının benzerliği, mayıs böceği larvalarının ışıktan uzak durması fakat erginlerinin ışığa yürümesi de verilebilecek örnekler arasındadır.

Balık ve Kuşların yuva yapması hatta bu yuvaları özel bir şekilde yapmaları içgüdüseldir. Mesela erkek güneş balığı yuvasını gölün tabanına yapar. Kuşlar her sene aynı rotayı izleyerek göç ederler. Norveç’teki bir araştırmada kutup deniz kırlangıçları ayaklarına takılan vericilerle izlenmiştir. Kırlangıçların, Kuzey Kanada, Grönland, Kuzey Avrupa, Sibirya ve Alaska’da üredikleri, daha sonra güneye göç ettikleri ve buradan Güney Kutbu’na gidip yazı burada geçirdikleri belirlenmiştir. Kırlangıçların sekiz ay süren ve yaklaşık 35 bin km’lik yolculuktan sonra üredikleri yere tekrar döndükleri gözlenmiştir. Yapılan araştırmanın sonunda 27 yıl önce Norveç’te ayağına halka takılan bir kutup deniz kırlangıcının aynı bölgeye geldiği görülmüştür. Yapılan araştırmalar bazı kuşların güneş ve ya yıldız kılavuzluğunda göç ettiği bilgisini vermiştir. Bazıları da dünyanın manyetik alanını algılayarak göç edebilmektedir.

Hayvanların doğuştan gelen davranışlarına ne denir kısaca açıkladık.