Bahşi Ne Demek

Kültürümüzü ilgilendiren bir terim bahşi ne demek, bahşi nedir öğrenelim.

Bahşi, bazı Doğu dillerinde rahip, katip, sihirbaz vb gibi farklı anlamlar almış bir deyimdir. Uygurcada “bakşı” ya da “bahşi”, Çağataycada “bahşi”, Türkmenlerde “bağşi” ya da “bahşi”, Kırgızlarda “bakşı”, “baksı”, “baksa”, Moğolcada “bahşi”, Mançu dilin­de “fakşi”, Çincede “faşe” olarak geçmek­tedir.

Eski Uygur metinlerinde “ruhani” ve “rahip”, 12 ve 13. yüzyıllarda Uygurların etkisinde kalan Moğollarda “Budacı rahip” anlamlarında kullanılmış, Moğolların Müs­lümanlığı kabul etmesinden sonra kurulan devletlerde, özellikle 14. yüzyıldan başlaya­rak “Uygur harflerini bilen kâtip” anlamım almıştır. Hindistan’daki Hint-Türk İmparatorluğu’nda Türkçe yazanlar tarafından, yalnızca “kâtip” anlamına gelen yönetsel bir deyim olarak kullanılmıştır. Sözcüğe Timur döneminde “vakanüvis” anlamı da verilmiş­tir. Hazar Denizinin doğusunda yaşayan Türkmenler arasında ve Horasan’da “iki telli saz çalıp, türkü söyleyen saz şairi” anlamında kullanılmış, Müslüman Kırgız- Kazaklarda “çalgı çalan sihirbaz”, “üfürük­çü” anlamını almıştır. Bakşılar, şamanlık dönemindeki kamlar (şaman) gibi müzik ile büyü yapar, şiirler söyler, gaipten haber verir ve hekimlik gibi işler görürlerdi. Azeriler ve Osmanlılarda bu sözcüğe rast­lanmaz. Ama biri 16. yüzyılda Anadolu’da, öbürü 18. yüzyılda Azerbaycan’da yaşamış ve bu adla şiirler söylemiş iki âşık vardır.