Hücre Bölünmesi Nedir ve Türleri Nelerdir?

Hücre Bölünmesi Nedir ve Türleri Nelerdir?

Hücre Bölünmesi Nedir?

Hücre bölünmesi, bir hücrenin kendisini iki veya daha fazla hücreye ayırarak çoğalması sürecidir. Bu süreç, hücrelerin büyümesi, yenilenmesi ve tamir edilmesi için gereklidir.

Hücre Bölünmesinin Türleri

Hücre bölünmesi, mitoz ve mayoz olmak üzere iki türde gerçekleşir.

Mitoz

Mitoz, bir hücrenin kendisini tam olarak aynı şekilde iki kız hücreye ayırdığı bölünme türüdür. Mitoz, vücudumuzda sürekli olarak gerçekleşen bir süreçtir ve dokuların büyümesi, yenilenmesi ve tamir edilmesi için gereklidir.

Mitoz, beş farklı evrede gerçekleşir:

1. Profaz
2. Metafaz
3. Anafaz
4. Telofaz
5. Sitokinez

Mayoz

Mayoz, özel üreme hücreleri olan sperm ve yumurta hücrelerinin oluşumu için gerçekleşen bir bölünme türüdür. Mayoz, mitozdan farklı olarak, bir hücrenin kendisini iki farklı kız hücreye ayırdığı iki farklı bölünme evresi içerir. Mayoz bölünme, 4 farklı kız hücrenin oluşmasına neden olur.

Mayoz bölünme, iki aşamada gerçekleşir:

1. Mayoz I
2. Mayoz II

Sonuç

Hücre bölünmesi, canlıların büyümesi, yenilenmesi ve tamir edilmesi için gereklidir. Mitoz ve mayoz, hücre bölünmesinin iki ana türüdür. Mitoz, vücut hücrelerinin bölünmesinde gerçekleşirken, mayoz, üreme hücrelerinin oluşumunda gerçekleşir.

Mitozun Evreleri

Mitoz, beş farklı evrede gerçekleşir.

1. Profaz:
   Bu evrede, kromatin iplikleri kısılır ve kalınlaşarak kromozom adı verilen yapıları oluşturur. Her kromozom, iki kromatid adı verilen eş kısımlardan oluşur. Çekirdek zarı ve çekirdekçik yok olur ve sentrozom adı verilen yapılar, kutuplara hareket eden iki kardeş sentrozomu oluşturmak için kutuplara doğru hareket eder.

2. Metafaz:
   Bu evrede, kromozomlar, hücrenin ortasında hizalanır ve kromozomlar, sentrozomlar tarafından kontrol edilen mikrotübüllerin çektiği kardeş kromatidler boyunca tutturulur.

3. Anafaz:
   Bu evrede, kardeş kromatidler sentrozomların çekme kuvvetiyle ayrılır ve kutuplara doğru çekilir. Kromozomlar bu şekilde çekilerek hücrenin iki ucuna yerleştirilir.

4. Telofaz:
   Bu evrede, kromozomlar kutuplara ulaşır ve hücrenin ortasında yeni bir çekirdek zarı ve çekirdekçik oluşur. Kromozomlar tekrar kromatin ipliklerine çözülür ve sentrozomlar hücrenin kutuplarına doğru hareket eder.

5. Sitokinez:
   Bu evrede, hücre zarı, hücrenin ortasında sıkışarak, hücreyi ikiye böler ve iki ayrı hücre oluşur. Her hücre, bir önceki hücrenin tam bir kopyasıdır ve aynı sayıda kromozom içerir.

Mayozun Evreleri

Mayoz bölünme, iki aşamada gerçekleşir.

1. Mayoz I:
   Bu aşama, interfas öncesi birbiriyle eşleşen homolog kromozomların karşılıklı olarak birleşmesi ile başlar. Bu sürece “krosing-over” adı verilir. Daha sonra homolog kromozomlar, birbirlerine bağlanır ve sentrozomlar tarafından kutuplara çekilir.

2. Mayoz II:
   Bu aşamada, her kromozomun iki kromatidi ayrılır ve sentrozomlar tarafından çekilerek kutuplara doğru hareket eder. Bu aşama, mitoz bölünmeye benzer, ancak mayoz bölünmede her bir hücre, mitoz bölünmeye göre yalnızca yarım sayıda kromozom taşır. Bu nedenle, mayoz bölünme, genetik çeşitliliğin kaynağıdır.

Özet

Hücre böl