Dominant ve Resesif Genler Arasındaki Farklar Nelerdir?

Dominant ve Resesif Genler Arasındaki Farklar Nelerdir?

Genlerin Tanımı ve Çeşitleri

Genler, canlı organizmaların kalıtsal özelliklerini belirleyen temel yapı taşlarıdır. Her gen, kromozomlar üzerindeki belirli bir bölgede yer alır ve bir proteini veya RNA’yı kodlayan bir DNA dizisidir. Bir canlının genleri, o canlının özelliklerini belirleyen özelliklerin (fenotip) oluşmasını sağlar.

Genler, iki temel çeşide ayrılır: Dominant genler ve Resesif genler.

Dominant Genler

Dominant genler, bir organizmanın fenotipinde etkili olan ve baskın olan genlerdir. Bu genler, homozigot (aynı alel çiftine sahip) veya heterozigot (farklı alel çiftine sahip) olmalarına bakılmaksızın, her zaman fenotipte gözlemlenebilirler. Yani, eğer bir bireyde en az bir adet dominant gen varsa, bu genin etkisi diğer genlerin etkisini bastırarak gözlemlenebilir.

Örneğin, insanda kahverengi göz rengi, mavi göz renginden daha baskın bir genetik özelliktir. Bu nedenle, bir ebeveynin kahverengi göz rengine sahip olduğu ve diğer ebeveynin mavi göz rengine sahip olduğu bir çiftin çocuklarının büyük olasılıkla kahverengi göz rengine sahip olacağı düşünülür.

Resesif Genler

Resesif genler, bir organizmanın fenotipinde etkili olan ancak baskın olmayan genlerdir. Bu genler, sadece homozigot durumlarda (iki aynı alel çiftine sahip) gözlemlenebilirler. Heterozigot durumlarda (farklı alel çiftlerine sahip), dominant genler baskın olduğu için resesif genlerin etkisi görülemez.

Örneğin, insanda kıvrık saç, düz saça göre resesif bir genetik özelliktir. Bu nedenle, bir ebeveynin kıvrık saça sahip olduğu ve diğer ebeveynin düz saça sahip olduğu bir çiftin çocuklarının kıvrık saça sahip olma olasılığı düşüktür. Ancak, her iki ebeveynin de heterozigot olduğu durumlarda, çocuklarının kıvrık saça sahip olma olasılığı daha yüksektir.

Dominant ve Resesif Genlerin Karşılaştırılması

Dominant ve resesif genler arasındaki temel fark, fenotipik etkilerinde yatmaktadır. Dominant genler, homozigot veya heterozigot olmalarına bakılmaksızın her zaman

fenotipte gözlemlenebilirken, resesif genler sadece homozigot durumlarda gözlemlenebilirler. Bu nedenle, dominant genler daha baskındır ve resesif genlerin etkisini bastırabilirler.

Bir başka fark da alel frekanslarındadır. Dominant genlerin alel frekansları daha yüksek olma eğilimindedir çünkü bu genler her zaman gözlemlenebilirler. Resesif genlerin alel frekansları ise daha düşüktür çünkü sadece homozigot durumlarda gözlemlenebilirler.

Sonuç olarak, dominant ve resesif genler arasındaki farklar, bir organizmanın genotipi ve fenotipi üzerindeki etkilerine dayanır. Dominant genler her zaman baskındır ve alel frekansları daha yüksektir, resesif genler ise sadece homozigot durumlarda gözlemlenebilirler ve alel frekansları daha düşüktür.