Anahtar Nedir, Anahtarı Kim Bulmuştur
Anahtar, kilit dilinin dönmesini sağlayan ve genellikle metalden yapılan aygıt.
Metal kilit, anahtar ve kilit tırnağıyla sağlanan güvenlik sistemi Romalıların buluşudur. Yüzlerce yıl, bir kilidin anahtar deliğinde yalnızca o kilide uyan anahtarın dönmesini sağlayan tek yöntem olarak kalan bu sistemin temel parçası kilit tırnağıdır ve kilidin içinde, anahtar deliğinin çevresinde bulunan çıkıntılardan oluşur. Bu çıkıntılar düz bir anahtarın kilit içinde dönmesini engelleyerek yalnızca bu çıkıntılara uygun dişleri olan bir anahtarın dönmesine, dolayısıyla dili itmesine olanak verir. Yüzyıllar boyunca çilingirler, kilit tırnaklarının tasarımı konusunda büyük yaratıcılık göstermişler ve son derece karmaşık anahtarlar yapmayı başarmışlardır. Gene de, asıl anahtarı olmadan da kilidi açabilen maymuncukların yapılması pek zor olmamıştır.
Kilit ve anahtar mekanizması 18. yüzyıla değin önemli değişikliklere uğramadı. Ancak bu yüzyıldan sonra, silindir göbekli Yale kilidinin ve binlerce değişik biçimde yapılabilen ince, kullanışlı anahtarının yapımıyla sonuçlanan bir dizi ilerleme oldu. 1860’larda geliştirilen bu kilidin anahtan, belirli bir anahtar deliğine yalnızca belirli bir anahtarın uymasını sağlayan birkaç değişik kesite sahiptir. Dolayısıyla kesitin kendisi de bir tür kilit tırnağıdır. Yuvaya sokulan anahtarın dişleri, kenetleyici yaylı pimleri iter ve böylece kilit göbeğinin dönerek kilit dilini itmesini sağlar. Maymuncukla açılma- lan olanaksız değilse de, bu kilitler gene de oldukça kullanışlı ve güvenlidir. Yale sistemi 20. yüzyılda dünyanın her yerinde benimsenmiş ve dış kapılan kilitlemekte en çok kullanılan teknik haline gelmiştir.
Özel bir sistem de ana anahtar sistemidir. Bu sistem, her birinin anahtarı farklı olan birkaç kilidin (bir oteldeki odaların kilitleri gibi) tek bir anahtarla açılması gerektiği durumlarda kullanılır. Güvenliğin yalnızca kilit tırnaklarıyla sağlandığı durumlarda ana anahtar, kilit tırnaklarının etkisini yok eden bir maymuncuk olabilir. Başka durumlardaysa, iki anahtar deliği (biri gerçek anahtar, öbürü ana anahtar için), iki ayrı yaylı pim ya da manivela takımı, iç içe iki göbek gibi pek çok yöntem kullanılabilir.
Hemen Yorum Yaz