Morfoloji incelemesini birçok öğrenci kavramakta güçlük çeker. Bunu sebebi kelime kavramına morfoloji açısından yabancı kalmamızdan kaynaklanır. Kelime şekil olarak, kök ve eklerden oluşur. Bunlardan kök, anlamlı, ekler ise görevli unsurlardır.
Kelime yapısındaki morfolojik şekillerin anlamlı olanlarına “kök” denir. Kökler:
a. Kelimenin parçalanamayan kısmını teşkil eder,
- Anlamlı en küçük dil birliğidir,
- Genellikle tek hecelidirler,
ç. Varlıkların ve hareketlerin yalın karşılıklarıdır,
- Önceden var olan, sonradan yapılamayan dil birlikleridir,
- Çekime tabi tutulduklarında temelde anlam değişikliklerine uğramazlar.
- İsim ve fiil kökü olarak iki gruba ayrılırlar. Varlıkların ve kavramların adı olan kelimelere isim kökü, hareket adlarına ise fiil kökü denir.
- Köklerin ilk yapım eki almış şekline gövde denir.Başlangıç kelimesinde “başla” gövdedir. Bazı gövdeler ise Türk dilinin herhangi bir devresinde kalıplaşmış olarak karşımıza çıkmaktadır. yaş+sıl>yeşil, kuru+ak>kurak
İsim ve fiil kökleri ayrı ayrı kelimeler olmakla beraber, dilimizdeki pek çok kelime; hem isim, hem fiil kök veya gövdesi olarak kullanılmaktadır: tat, tatmak; boya, boyamak; yüz, yüzmek; ağrı, ağrımak…
Her varlık için dilde ayrıca bir kök kelime bulunmaz. Birbirine yakın varlık ve kavramlar, aynı köke fonksiyonu belirlenmiş yapım ekleri ilâve edilerek meydana gelen kök ailesi ile karşılanır. Meselâ, “su isminden elde edilen şu kök ailesinde olduğu gibi: sucu, suculuk, sulu. sululuk, sulak, sulama, sulamak, sulanmak, sulandırmak, sulandırıcı, sulandırılmış, sulandırmak, sulayıcı, sulatmak, susama, susamak, susatmak, susuz, suvarmak. Bu yazılanlar tek kelime halinde olanlardır Ayrıca kelime grubu olarak kullanılanlar da vardır: su yolu, su sığırı örneklerindeki gibi.
Kelime Morfolojisi Hakkında Aklınıza Takılanları Aşağıdaki Yorum Kutucuğundan Yazmayı İhmal Etmeyin, Elimden Geldiğince Yanıtlamaya Çalışacağım.
Hemen Yorum Yaz