Guangdong Nerede

Guangdong Nerede, Guangdong Hakkında Bilgi

Guangdong, Wade-Giles yazımında ku- ang-tung, Çin Halk Cumhuriyetinin 21 yönetim bölgesinden (sheng) en güneyde yer alanı. Yüzölçümü 197.100 km’dir. Gü­ney Çin’in ticaretinin çoğu buradan geçer. Batısında Guangxi Zhuang özerk bölgesi, kuzeyinde Hunan ve Jiangxi yönetim bölge­leri, kuzeydoğusunda Fujian yönetim bölge­si, güneyinde de Güney Çin Denizi bulu­nur. Ülkenin 12. büyük yönetim bölgesi olan Guangdong, aynı zamanda en uzun kıyı şeridine sahip olan bölgedir. Tayvan dışında en büyük Çin adası olan Hainan’ı da içine alır.

Guangdong’un batı ucunda yabancıların elinde olan iki bölge vardır; bunlardan biri Birleşik Krallık sömürgesi Hong Kong, öbürü Portekiz’e ait Macau’dur. Yönetim bölgesinin merkezi Guangzhou’dur (Kan­ton).

Tarihte Guangdong ile Guangxi genellikle birlikte yönetilmiştir. İlk kez İO 222’de Çin İmparatorluğu’na bağlanan Guangdong, Song hanedanı döneminde ayrı bir birim olarak yönetildi (İS 997). 1126’ya değin askeri ve tarımsal kolonileşme sürdü; bu süreç, Guangzhou üzerinden yürütülen de­nizaşırı ticaretin giderek büyümesiyle bir­likte Guangdong’a göçün artmasını ve Guangzhou’nun yüz binlerce kişilik bir nüfusu barındıran önemli bir metropol olarak geliş­mesini sağladı. Bunu izleyen yıllardaki önemli başka göçlerle Guangdong, hızlı bir kültürel gelişme yaşadı. 17. yüzyıl sonunda nüfusun aşın artması sonucunda Guang- dong’dan başka bölgelere göç başladı.

Guangdong coğrafi yapısı, iklimi, dili, folkloru ve ürünleriyle kendine özgü bir bölgedir. Tarihten gelen bu eğilimin sonucunda ayrılıkçı bir eğilimi de barındı­ran kendine yeterlilik düzeyine ulaşmıştır. Yönetim bölgesinin merkezi ve önemli bir liman olan Guangzhou, Guangdong’un ekonomik, kültürel ve siyasal yaşantısına önemli ölçüde egemendir.

Guangdong, topografik yapısıyla Çin’in geri kalan bölümlerinden ayrılır. Yüzey şekilleri çeşitlidir; temel olarak akarsularca yarılmış yuvarlak tepelerden ve dağınık durumdaki ince uzun taşkın vadilerinden oluşur. Doğu kesimindeki başlıca yüzey şekli Fujian ve Zhejiang yönetim bölgele­rindeki Güney Yükseltilerinin güney uzantı­sıdır. Büyük bölümü Yengeç Dönencesi’nin güneyinde bulunan Guangdong, Çin’in tro­pik ve astropik iklimi olan tek yönetim bölgesidir. Bölgenin hemen tümünde yılda iki kez pirinç ürünü almak olanaklıdır. Burada gerçek bir kış yaşanmaz, ama sıcaklığın yüksek olduğu yaz günlerinin süresi yöreden yöreye değişir.

Guangdong nüfusu büyük ölçüde Han Çinlilerinden oluşur. En önemli lehçe, ken­disi de zengin bir çeşitlilik gösteren Guang­zhou (Kanton) iehçesidir. Guangdong’un, küçük köylerden başlayan ve irili ufaklı kasabalardan, il (xian) merkezleriyle yöne­tim bölgesi merkezlerine yayılan geleneksel bir yerleşim örüntüsü vardır. Nüfusun büyük bölümü, çoğunlukla verimli ırmak deltala­rında ve suyolları boyunda kurulmuş olan köylerde yaşar. İlin Guangzhou dışındaki önemli kentleri Shantou, Shaoguan, Jiang- men, Zhanjiang, Foshan, Haikou ve Chao’ an’dır.

Yılda iki kez alman pirinç ürününün yanı sıra Çin’in yıllık şeker kamışı üretiminin yarısını sağlayan Guangdong aynı zamanda önemli bir meyvecilik merkezidir. Uzun kıyı şeridi boyunca Çin’in balık üretiminin yaklaşık dörtte biri elde edilir. Toplam 57 avlanma limanında 400 tür deniz balığı avlanır.

Guangdong ekonomisi açısından her za­man büyük önem taşıyan ve çoğunlukla Guangzhou Deltasında toplanmış olan hafif sanayiler arasında gıda işleme, dokuma, şeker arıtımı ve ipekçilik sayılabilir; hemen hemen bütün illerde ve belediyelerde bulu­nan pirinç işleme en büyük ve en yaygın sanayi etkinliğidir. Başlıca ağır sanayi dallanysa metal işleme, makine imalatı, gemi inşa ve onarımı, hidroelektrik enerji üretimi ve madenciliktir. Önemli madenler arasında hematit, kömür, manganez, tungsten ve yağlı şeyi vardır. Maoming’de petrol rafine­ri kurulmuştur.

Guangdong’da taşman toplam yükün yarı­sından fazlası suyolu ulaşımıyla gerçekleşti­rilir. Suyolları kanalların sürekli temizlen­mesi, genişletilmesi ve diplerinin taranması yoluyla korunmaktadır. Öbür yönetim böl­geleriyle ulaşım temelde karayolundan ya­pılır. Çin’deki en gelişkin kara yolu ağı Guangdong’dadır. Bölge ayrıca Çin’in yurt içi ve uluslararası hava ulaşımında önem taşır; hava yollarıyla Londra’ya, Paris’e, Ha- noi’a, Dakka’ya, Cakarta’ya, Pyangyang’a ve Dar es-Salaam’a bağlanır, iletişim ve posta hizmetleri açısından da Guangdong Çin’in en gelişmiş yönetim bölgelerinden biridir.