Düdüklü Tencereyi Kim Buldu Düdüklü Tencerenin İcadı

Aklımıza kuru fasulye yemeğini getiren bu alet, 1647 yılında doğan, Fransız olduğu kadar mucit de olan Denis Papin tarafından icat edil­di. Bu kişi, bir silindirde yoğuşturulan buharın vakum oluşturarak bir pistonu fırsss diye fırslatarak çalıştırabileceğini ortaya atan ilk kişidir. Bütün buhar makinelerinin dayandığı bu ilkeyi ilk o bulmuştur. Vakum tekniğiyle teknolojiyi birleştiren Papin; ilk zamanlar ne alaka bir şekil­de tıp okumuş, daha sonra “Doktor olup da ne yapacağım, ben düdüklü tencere yapacağım.” diyerek doktorluk yapmaktan vazgeçmiştir. Bir silin­dirin barut patlamasıyla pom­padan daha hızlı boşaltılabileceği düşüncesi­ni savunan Huygens’le çalışmaya başlamış ve bu konu üzerine kolları sıva­mıştır. İki yıl sonra Londra’ya giden Papin, Huygens’in önerisiyle böyle ile çalışmaya başladı. 1681 senesinde ilk büyük buluşu olan, artık o her ne ise “otoklav”ı ve büyük basınç altındaki suyun yüksek sıcaklığa erişmeden kaynamayacağı ve fırs pırs gibi sesler çıkarmayacağı ilkesine daya­nan düdüklü tencerelerin ilk hâli olan buharlı tencereyi yaptı.

Daha sonra Venedik’e giden Papin, 1684 yılın­da tekrar İngiltere’ye döndü. 1687’de Alman­ya’da matematik öğretmeye ve mekanik aygıt­lar geliştirmeye başladı. Kısa bir süre içersinde drenaj işlerinde kullanılan santrifüj (merkezkaç) pompayı buldu. Bir kömür madeninin hava­landırmasında da kullandığı bu buluşu pek ilgi görmedi. Bunun üzerine Paris’te yaptığı barut deneylerine geri dönen Papin, bu işten de bir sonuç çıkaramadı. Sonra aklına “Buharın gen­leşmesi pistonu kaldırır, yoğunlaşma da vakum yaparsa yırttık bu işi…” gibi bir fikir gelen Papin, söz konusu ilkeyle çeşitli deneyler yaptı. 1690 yılında çalışma sonuçlarını yayımladı. Yaptığı bir dizi pistonun hareketini çarka ileterek bir gemiyi yüzdürebileceğini, düşünüyor, ayrıca bunu kara taşımacılığına da uygulamak istiyordu. Fakat gelin görün ki aklını buharla bozup, her şeyi buharla yapmaya kalkan mucidin santrifüj pom­pa dışındaki buluşları uygulama alanı bulamayıp buhar olup uçtu.

Çalışmaları sonucu buharla çalıştırılabilen birçok şeyi bulmasına rağmen mali desteği elde edip uygulamaya dökemeyen Papin, 1712 yılın­da yoksulluk içinde hayata gözlerini yumdu. Düdüklü tencere ne zaman icat edildi bilgi verdik.