Çevresel tiyatro nedir
Çevresel tiyatro, 1960’lardaki Yeni Tiyatro akımı içinde yer alan bir hareket. İzleyici mekânı ile oyun mekânı arasındaki ayrımı ortadan kaldırıp izleyiciyi yerleşik konumundan çıkartarak oyuna karşı ilgisini artırmaya yönelmiştir. Richard Schechner’in New York kentinde bir garajda Off-Off Broadvvay anlayışıyla sahnelediği Dionysus in 69, Makbeth ve Commune oyunları bu hareketin ilk örnekleridir.
Schechner ve 1968’de kurulan Performance Group adlı tiyatro topluluğu her oyun için farklı izleyici yerleri düzenleyerek tiyatroya her oyunda ayrı bir biçim veriyorlardı. Dekorlar genellikle, izleyicilere doğru taşmış bir sahneyi çevreleyen değişik düzeylerde platformlar, balkonlar, eğimli yüzeyler ve iskelelerin üstüne kuruluyor, böylece oyuncular için daha geniş bir alan ve izleyiciyle oyuncular arasında daha esnek bir etkileşim elde ediliyordu. İzleyici de oyuna katılmaya çağrılıyor, hatta kendiliğinden katılması bekleniyordu. Örneğin Commune oyununda izleyiciye garaja girerken ayakkabıları çıkarttırılıyordu. Schechner tiyatronun edebi bir sanat olmadığını ileri sürmüştü. Tiyatronun dolaysızlığını, jestlere dayanmasını, seyirciyi içine almasını, tepkiye ve katılıma açık olmasını bunun en iyi göstergeleri olarak sıralamıştı. Dolaysızlığı artırmak için, geleneksel odaklı tiyatronun yerine, aynı anda birden fazla sahnenin oynanmasına olanak veren çok odaklı tiyatro geliştirildi.
Schechner, tiyatro yaşantısında kullandığı psikofizik oyunculuk çalışmaları, oyun metinlerinin “kolajlanması”, tiyatro mekânının biçimlendirilmesi gibi öğeleri Polonyalı yönetmen Jerzy Grotowski’den almıştı.
Hemen Yorum Yaz