Bütadien Yapısı ve Özellikleri

Bütadien Nedir, Bütadien Yapısı ve Özellikleri Hakkında Kısaca Bilgi

Bütadien, C4H6 formülündeki iki alifatik bileşiğin ortak adı. Bu terim özellikle, öbür izomerinden çok daha önemli bir bileşik sayılan ve birçok yapay (sentetik) kauçuğun temel bileşeni olan 1,3-bütadien için kulla­nılır. İlk kez I. Dünya Savaşı sırasında Almanya’da asetilenden üretilen bütadien kauçukları, bugün otomobil lastiklerinin yapımında doğal ürünlerin yerini tamamıyla almıştır. Üretilen bütadienin hemen hemen tümü bütan ya da bütenlerden hidrojen giderme yöntemiyle ya da bazı petrol ürün­lerinin yüksek sıcaklıkta krakingiyle (büyük moleküllerin parçalanması) hazırlanır.

1,3-bütadien, C = C – C =C yapısını içeren eşlenik dienler dizisinin en basit üyesidir. Kimyasal tepkimelerin bu sisteme özgü çeşitliliği, bütadienin kimyasal bireşimler- deki önemini artırır. Bütadien molekülleri, katalizör eşliğinde birbirleriyle ya da stiren ve akrilonitril gibi başka tepkin moleküllerle birleşerek, kauçuğa benzeyen esnek maddeler oluşturur. Katalizlenmemiş tepkimelerde ise maleik anhidrit gibi tepkin ve doymamış bileşiklerle Diels-Alder tepki­mesine girerek sikloheksen türevlerini ve­rir. Basit olefinlerle tepkimeye girebilen birçok madde bütadienle de genellikle çift bağlann her ikisinin de katıldığı tepkimele­re girer; örneğin klor katılma tepkimesinde hem 3,4-diklor-l-büten, hem de 1,4-diklor- 2-büten oluşur.

Olağan atmosfer koşullarında, 1,3-bütadien renksiz bir gaz halindedir; —4,4°C’ye kadar soğutularak ya da 25’°^lC’de 2,8 atmosfer altında sıkıştırılarak sıvılaştırılabilir.