Bursalı İsmail Hakkı Kimdir, İsmail Hakkı Hayatı
İsmail Hakkı (Bursalı) (d. 1653, Aydos – ö. 20 Temmuz 1725, Bursa), Celvetiye tarikatının gelişip yayılması için çalışan Osmanlı mutasavvıf.
İlk derslerini Aydos’ta Şeyh Ahmed’den aldı. Celvetiye şeyhlerinden Abdülbaki Efendi’nin derslerini izlemek için 1664’te onunla birlikte Edirne’ye gitti. Sarf, nahiv, mantık, fıkıh, kelam ve tefsir okudu. Hocasından icazet alarak İstanbul’a gitti. Atpazarı Celvetiye tekkesi şeyhi Osman Fazlı Efendi’nin derslerini izledi. Tasavvuf bilgisini geliştirerek tarikat eğitimini tamamladı. Şeyh Muhammed Kurra’dan tecvid, Hafız Osman’dan hat dersleri aldı. 1675’te Osman Fazlı Efendi’den halifelik alan İsmail Hakkı, Celvetiliği yaymak göreviyle Rumeli’ye gönderildi. Köprülü ve Ustrumca’da vaazlar verdi. Bursa Celveti şeyhi Sunullah’ın ölümünden sonra, Osman Fazlî Efendi’nin önerisini kabul ederek 1685’te ailesiyle birlikte Bursa’ya gitti, Celvetiye tekkesi şeyhliğini üstlendi.
Osman Fazlî Efendi’den sonra tarikat şeyhliğini devraldı. II. Mustafa’nın isteğiyle Avusturya seferine (1695-96) katıldı. İki kez hacca (1708, 1710) gitti. Gördüğü bir rüya üzerine 1717’de Şam’a giderek Muh- yiddin Arabi’nin mezarım ziyaret etti. Burada ünlü mutasavvıf ve rüya yorumcusu Abdülgani Nablusî’yle tanıştı. Daha sonra İstanbul’a dönerek üç yıl Üsküdar’da kaldı, Ahmediye Camisi’nde vaazlar verdi. 1723’te Bursa’ya döndü, tekkesinin yanında bir cami yaptırdı.
Tanrı’ya akıl yoluyla değil, sezgiyle ulaşılabileceği görüşünü savunan İsmail Hakkı’nm kitaplarının çoğunu çeşitli şerhler oluşturur. En önemli yapıtı Kuran tefsiri Ruhü’l- Beyan’dır (1839-48 , 4 cilt). Mevlânâ Celaleddin Rumi’nin Mesnevi’sini Ruhü’l-Mesnevi (1871, 2 cilt), Yazıcıoğlu Mehmed’in Muhammediye’sini Ferahü’r-Ruh (1836, 2 cilt) adlarıyla şerh etmiştir. Kitabü’l-Hitab (1840) ve Kenz-i Mahfi (1873) adlı tasavvuf yapıtları uzun yıllar tekkelerde okutulmuş- tur. Şiirlerini Divan’ında (1841) toplamıştır. Kitab-ı Silsile-i Şeyh İsmail Hakkı bi-Tarik-i Celvetî (1874; yb 1981) adlı yapıtında, yaşam öyküsü ve yüzü aşkın yapıtına ilişkin bilgiler yer alır. Bursalı İsmail Hakkı hayatı hakkında bilgiler verdik.
Hemen Yorum Yaz