Müzikte Düzenleme Nedir, Düzenleme ne demek
Düzenleme, aranjman olarak da bilinir, müzikte geleneksel anlamıyla, bir kompozisyonun, temel özellikleri korunarak, yazıldığından farklı ses, çalgı ya da müzik toplulukları için uyarlanması. Sık sık transkripsiyonla eşanlamlı kullanılmakla birlikte önceleri transkripsiyon, özgün yapıtın farklı bir ses ya da çalgı için işlenerek zenginleştirilmiş biçimini ifade ederdi. Örneğin Franz Liszt ve Ferruccio Büsoni, J. S. Bach’ın org yapıtlarına, virtüözlüğü gerektiren piyano transkripsiyonları yazmışlardı. Sonraları kavramların karşılıklı tanımı değişerek düzenleme, müziğin özgürce işlenmesi, zenginleştirilmesi ya da basitleştirilmesi anlamına gelmeye başladı. Popüler müzikte ve cazda ise düzenleme çoğu kez “partisyon” ile eşanlamlı kullanılır.
Çalgı müziğinin başlangıç döneminde vokal müzik düzenlemelerinin özel bir önemi vardı. Örneğin ortaçağ sonlarıyla Rönesans döneminin motet, şanson ve missa bölümlerini de kapsayan çok sesli vokal yapıtları, klavye ya da lavta çalgıcılarının birkaç şarkıcı için yazılmış müziği tek başına çalabilmelerine olanak verecek biçimde, ses perdeleri yerine parmak pozisyonlarını gösteren tablatura sistemiyle yazılıyordu.
Barok dönemde (y. 1600-1750), büyük olasılıkla çalgı müziğinin önem kazanması ve vokal kompozisyonun önemini yitirmesinden ötürü, düzenlemeye duyulan ilgi azaldı. Antonio Vivaldi’nin keman konçertolarını klavsen ve org için düzenleyen Bach, bu genellemenin dışındadır. Piyanonun önem kazandığı 19. yüzyılda düzenleme yeniden yaygınlaştı. Liszt hem Schubert’in şarkılarını, hem de Wagner’in müzik dram sahnelerini piyanoya uyarladı. Brahms, başlangıçta iki piyano için yazdığı Joseph Haydtı’ın Bir Teması Üzerine Çeşitlemeler adlı kendi yapıtının ve sol el piyano etüdü olarak yeniden uyarladığı Bach’ın Re Minör ParMa’sından “Chaconne”un orkestra düzenlemelerini yazdı. 20. yüzyılda da Arnold Schoenberg Bach’ın, Georg Matthias Monn’un ve Brahms’ın müziğinden incelikle işlenmiş zengin orkestra düzenlemeleri yaptı. Yeni kompozisyon sayılabilecek bu çalışmalar II. Dünya Savaşı öncesinde Stokowski ve Respighi gibi müzikçilerin yaptığı popüler Bach düzenlemelerinden tümüyle farklıydı.
Özellikle, opera ve bale müziklerinin piyano düzenlemeleri, sahneleme hazırlığı açısından büyük önem taşır. Yazım sorunları içeren eski müzik notalarının konser ya da gösteri için yazılmış biçimleri çoğunlukla son derece öznel düzenleme örnekleridir.
Hemen Yorum Yaz