Vergi Uygulamalarına Genel Bir Bakış

Günümüzün global ekonomisinde her geçen gün kendini gösteren mali gelişmeler, ülke bazında yapılandırılmaya çalışılan araştırma ve geliştirme modelleri ve uygulamaya çalışılan son model vergileme sistemleri, vb. adımlar, uluslararası ekonomik konjonktürün rengini değiştirmektedir. Özellikle ülkelerin sahip oldukları vergilendirme yöntemlerinin, karşılıklı ticari ilişkilerde kilit nokta konumunda olması, bu çabaların artmasına neden olmuştur. Bunun nedeni ise çok uluslu şirketler arasında gerçekleştirilen işlemlerde geçerli olan fiyatların yapılandırılması sürecinde, ilgili ülkelerin vergi sistemlerinin çakışması, yerel hatta küresel düzeyde ekonomilerin olumsuz etkilenmesine neden olmaktadır. Bu kapsamda birçok ülke son yılların gözde konularından biri olan ve geliştirilmeye çalışılan transfer fiyatlandırması konusu üzerine eğilmeye başlamıştır.

OECD Transfer Fiyatlandırması ile ilgili kapsamlı çalışmalara öncülük yapmış ve bu uygulamanın ilgili ülke vergi sistemlerinde yerini alabilmesi için gerekli özeni göstermiştir. Çünkü gerek vergi otoriteleri, gerek global ticaretin temel yapı taşları olan çok uluslu şirketler için ticari verim, bu verimi artıracak olan sağlıklı kar dağıtımı, piyasa dengesi ve bu dengenin devamlılığı büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda şirketler arasındaki işlemleri test etmenin en uygun yolunun emsallere uygunluk ilkesini benimsemek olduğunu düşünen birçok Avrupa ülkesi Transfer Fiyatlandırması uygulamalarını kanunen ülke politikasının bir parçası haline getirmiştir. Almanya, ingiltere, Hollanda gibi ülkelerde transfer fiyatlandırması kanunen gerekli görülüp yasal düzenlemeler arasında yer verilmekte, Belçika, İsveç,Norveç ve Fransa gibi ülkelerde ise uygulama gerekli görülmektedir. Hatta ingiltere mükellefin ihmalci/hileli davranması sonucu düzenlediği transfer fiyatlandırması raporları için % 100’e varan cezalar uygulamaktadır.

Vergi idareleri transfer fiyatlandırmasının denetimini ayrıntıdan ziyade temel bir konu olarak görmektedir. Uluslararası şirketleri vergi konuları açısından fazlasıyla meşgul eden bir konu olması, çifte vergilendirme konusunda uyuşmazlıkların yaşanması, denetim riskleri ve şirketler arasındaki karı serbest piyasa koşullarının öngördüğü en uygun şekilde dağıtmanın zorluğunun yadsınamaz bir gerçek olması realitesiyle, bu politikanın uygulama alanı giderek genişlemiştir.

Şirketler ise; global vergi yükünün en alt düzeyde kalabilmesini ve buna etki eden toplam karlarını maksimize etmeyi istemektedirler. Kimi ülkeler tarafından yabancı yatırımcının o ülkeye çekilmesini sağlamak amacıyla uygulanan politikalar vergi cennetlerinin doğmasına neden olmakta, bundan şikayetçi olmayan şirketlerin oluşturduğu sağlıksız rekabet ortamı ise küresel ölçekte serbest piyasa dengelerini bozmaktadır. Durum beraberinde ülkelerin vergilendirme kapasitelerinin aşınması sonucunu getirmektedir.

Ayşegül IŞIK

Bu yazıya ilk yorumu sen yaz!

Hemen Yorum Yaz

Adını veya rumuzunu yazabilirsin.