Menteşeoğulları hakkında bilgi kısa, Menteşeoğulları nerede kuruldu
MENTEŞEOĞULLARI (Tarih)
Anadolu yarımadası’nın güneybatısında beylik kuran ve buraya adını veren aile (1282-1452) Menteşeoğulları’nın atası Kara Bey (Karatay-Kuru) uç beyi olarak emrinde bulunan kuvvetlerle Milas ve havalisine yerleşmiş ve Bizanslıların denizden yaptıkları saldırıları durdurtmuştur. Kara Bey’in ölümü üzerine yerine Elbistan geçmiş ve batı bölgesindeki Bizans şehirlerine saldırılarda bulunmuştur. Elbistan’ın ölümü ile yerine geçen Menteşe Beyi, 1284 yılında Bizanslılarla yaptığı Tralles (Güzelhisar-Aydın) savaşını kazandıktan sonra, İzmir ve havalisi’nin alınması için damadı sasa Bey’i görevlendirmiş, kendisi de, Çine üzerinden Muğla’ya kadar gitmiş ve bu başarılarından dolayı kendisine Anadolu Selçuklu Sultanı Gıyaseddin II. Mesud taralından Emirussevahil (sahil beyi) ünvanı verilmiştir. İzmir bölgesine yerleşmiş olan Aydın Bey ile Birlikle Ege Denizi’ndeki Rodos ve Sakız gibi adaları yağmalamalardır.
Menteşe Bey, Karia (Menteşe bölgesi)’yı 1291 tarihinden fethettikten sonra bu bölgenin adı kendi adına izafeten “Menteşe ili” diye anılmaya başlamıştır. Menteşe Bey’in ölümü üzerine yerine oğlu Mesut Bey geçmiştir. Babasının sağlığında, 1300 yılında alınması düşünülen Rodos adasına sefer düzenlemiştir. Rodos kalesindeki St. Jeon L’hospitalier tarikatının başkanı ve kale kumandanı Delkovo, Mesut Bey’in kuşatmasına uzun süre karşı koymuş ise de sonunda kaleyi teslim etmek zorunda kalmıştır.
Bu ağır yenilginin intikamını almak için Hıristiyanlar 1308 yılında Brindizi’den hareketle Limasol’a gelerek Fethiye’deki şövalyelerle birleşmişlerdir. Rodos kalesini Bizanslılara vermek kaydıyla, Bizans İmparatoru II. Andronikos’a da kendileriyle birleşme ricasında bulunmuşlar, fakat Bizans imparatoru bu teklin kabul etmemiştir. Bunun üzerine Grand Maritre elinde bulunan kuvvetlerle Rodos kalesine saldırmaya karar vermiştir. İlk günkü saldırılarında, küçük bir Menteşe birliği, haçlıları kale önünden geri çekilmek zorunda bırakmıştır.
Haçlı donanmasından daha zayıf bir donanması bulunan Menteşeliler; 1308 yılına kadar deniz yoluna hakim olan Haçlı donanmasını mağlub etmişlerdir. Bu durumdan yararlanan Türkler, Menteşe kıyılarından kalkan gemilerle hareke! ederek Rodos adasına asker çıkarmışlar ancak 1309 yalında Katolik devletleri Grand Maritre’ye asker ve para yardımı yaparak Rodos adasının Haçlılar tarafından tekrar ele geçirilmesini sağlamışlardır. Duruma çok üzülen Mesud Bey, sonunda Eğridir’de oturan Hamitoğlu Feleküddin Dündar Bey’in hâkimiyetini kabul etmek zorunda kalmıştır.
Mesud Bey’in ölümü üzerine yerine Şucaeddin Orhan Bey geçmiştir. Aydın Beyi Mehmed’in de yardımıyla güçlü bir donanma kuran Şucaeddin Orhan Bey: Rodos, Sisam, Limni, Girit, Sakız, Midilli, Kerpe ve Malta adalarına seferler düzenlemiş ve bu dönemde beylik büyük gelişme göstermiştir. Orhan Bey’in ölümünden sonra tahta İbrahim Bey çıkmıştır. İlk yılları başarılı geçen ibrahim Bey, Aydınoğlu Umur bey’le birlikte Hıristiyanlara karşı 1333-1335 yılları arasında Arkaeli savaşlarını kazanmış, İzmir’i alabilmek için büyük gayret göstermiş ve Girit dukası ile bir antlaşma yapmıştır (1355).
İbrahim Bey’in ölümü üzerine büyük oğlu Mehmed Bey, Muğla ve Çine’yi, Musa Bey Milas, Beçin ve Baları ve diğer oğlu Gazi Ahmet Bey de Marmaris ve Fethiye yöresini hâkimiyetleri altına almışlardır. Mehmed Bey, 1359-1390 yılları arasında hükmü altındaki bölgeyi, kardeşlerinden korumaya çalışmıştır.
Murad Hüdavendigâr’ın Kosova’da bulunmasından yararlanan Mehmed Bey Ka- ramanofilu Alaeddin Ali Bey ile birlikte Osmanlı Devleti’ne karşı harekete geçmiştir (1389). Fakat, Yıldırım Beyazid’in padişah olmasıyla bu teşebbüs bir sonuç vermemiştir. Yıldırım’ın topraklarına girdiğini haber alan Mehmed bey, Mısır’a sonra da Sinop Beyi’nin yanına kaçmış, daha sonra Timur’a sığınmış, Ankara Savaşı’ndan sonra da Muğla’ya dönmüştür. (1402).
Mehmed Bey’in ölümü üzerine oğlu ll- yas Bey, Menteşe Beyi olmuştur (1403). Diğer yandan Mehmet Bey’in kardeşi Gazi Ahmed Bey de idaresi altındaki yerlerde bağımsız olarak hareket ederek, Rodos ve Kıbrıs üzerine seferler düzenlemiş ve dönemin diğer devletleriyle diplomatik münasebetler kurmuştur. İlyas Bey, 18 yıl saltanat sürdükten sonra 1420 yılında ölmüştür. İlyas Bey’in ölüm haberini alan oğlu Leys Bey ile Ahmet Bey, Menteşe’ye gelmişler ve Menteşe ilini aralarında paylaşmışlardır. II. Murad tarafından toprakları alınınca, Ahmed ve Leys beyler de Tokat’a sürülmüşlerdir (1424). Bir süre daha beylik topraklarını ele geçirebilmek mücadelesi veren Ahmet ve Leys beyler, II. Mehmed’in İshak Paşa komutasında gönderdiği kuvvetler dışında başarılı olamamışlardır. Böylece Menteşeoğulları Beyliği de ortadan kalkmıştır. Menteşeoğulları beyliği ne zaman kurulmuştur.
Hemen Yorum Yaz