Karakaya Barajı Nerede

Karakaya Barajı Nerede, Karakaya Barajı Hakkında Bilgi

Karakaya Barajı ve Hidroelektrik San­tralı, Diyarbakır ilinde, Çüngüş ilçe merke­zi yakınlarındaki Sekibağlan kesiminde ve Keban Barajı’na 166 km uzaklıkta, Fırat Irmağı üzerinde kurulu olan kemer tipinde beton ağırlık barajı. Atatürk Barajı’ndan sonra Türkiye’nin ikinci büyük barajıdır. Sulama ve enerji üretimi amacıyla 1976’da yapımına başlanan barajda Haziran 1986’da su tutulmaya başlanmış; santralın ilk ünitesi Mart 1987, son ünitesi de Kasım 1988’de hizmete girmiştir.

Karakaya Barajı, Fırat ve Dicle ırmakları­nın Türkiye sınırları içindeki havzalarında sulama ve enerji üretimi amacıyla tasarla­nan Güneydoğu Anadolu Projesi’nin (GAP) 13 büyük projesinden biridir.

Proje alanı. Güneydoğu Torosları keser ve Aşağı Fırat Havzasında yer alır. Ir­mağın her iki tarafı duvar gibi dik kaya­lıktır. Baraj ekseni, kaya oluşumunun he­men hemen en kütlesel olduğu hornblend karmaşığı üzerinde yer alır. Yalnızca bara­jın sol kıyıdaki 15 metrelik üst bölümü mika gnays üzerine gelmektedir. Kuyruk suyu ve düşme havuzu alanı tabakalıdır ve horn­blend, gnays kütlelerinin içindedir. Sağ kıyı çok diktir ve katmanlaşma ırmaktan kuzeye doğru gidildikçe azalır. Sol kıyı ise daha yatıktır. Her iki yamaçta da ırmağa doğru önemli kırıklar yoktur. Karakaya Barajı projesi için deprem şiddeti, Mercalli ölçeği­ne göre 8,50 olarak alındı. Proje kriteri olarak deprem ivmesi, baraj gövdesi için 0,15 g, ek yapılar içinse 0,1 g olarak hesaplanmıştır.

Barajın temelden yüksekliği 173 m, talveg­den yüksekliği 158 m, kret kotu 698 m, kret uzunluğu 462 m, beton hacmi 2 milyon m’ ve normal su düzeyinde göl alanı 298 km” dir. Barajın su toplama alanı 80.538 km^:. yıllık ortalama akım 23,554 milyar m en yüksek su seviyesi 693 m ve en düşük su seviyesi 670 m’dir. On radyal kapaklı ve santral üzerinden şüt ve sıçratma eşikli dolusavağının kapasitesi, maksimum su se­viyesinde saniyede 17.000 m”tür. Radyal kapakların her biri 14 m x 14 m boyutlarındadır.

İç çapları 11,50 m olan, biri 568 m, öteki 698 m uzunluğunda iki derivasyon tüneli vardır. Toplam derivasyon boşaltması sani­yede 3.500 m dipsavak boşaltması ise saniyede 708 m”tür. Hidroelektrik santral, baraj gövdesinin hemen önünde ve statik olarak gövdeden ayrı yapılmıştır. Santralın uzunluğu 184 m ve genişliği 81 m’dir. 573 m kotundan başlayan 380 m uzunluğundaki ana yakla­şım tüneli, 549 m kotundaki jeneratör salonuna ulaşır. Bu tünelden çıkan bir ayrım 580 m kotundaki santral denetim ve servis boşluğuna gider. Santralda her biri 300 MW gücünde altı birim vardır ve santralın toplam kurulu gücü 1.800 MVV’dir. Brüt düşme yüksekliği 146,7 m olan san­tralda altı kelebek vana ve düşey eksenli, Francis tipi altı hidrolik türbin vardır. Yıllık elektrik enerjisi üretim kapasitesi 7,5 milyar kilovat saattir.