Kanon Nedir, Kanon Ne Demek, Kanon Hakkında Bilgi
Kanon, Bizans ayin sistemine özgü temel biçimlerden biri. Doğu Kilisesi’nin dokuz Kitabı Mukaddes kantiğine (övgü ilahisi) dayanan dokuz oddan (Yunanca ode, çoğul odai) oluşur. Sabah dualarında okunan Kitabı Mukaddes ilahileri yerine 7. ya da 8. yüzyılda benimsendiği sanılmaktadır.
Her od, bir örnek kıtayla (heirmos) bu kıtayı izleyen ve onun ritim ve vurgusuna uyan genellikle üç kıtadan (troparion) oluşur. Son troparion genellikle Meryem Ana’ ya övgüleri içerir ve bu nedenle theotokion (Yunanca Theotokos: “Tanrı Anası”) olarak adlandırılır. Bazı kanon’lar, her kıtanın ilk harflerinden oluşan ve şairin adını, bir yortuya yapılan göndermeyi ya da her ikisini birden gösteren bir akrostişi içerir.
Kilise takviminin her yortusu ve her azizi için birkaç kanon vardır. Büyük Perhiz döneminde hafta içinde yalnızca üç od söylenir; Büyük Perhiz kanon’lannı içeren ayin kitabı Triodion’un adı buradan gelir. Odların melodisi önce heirmos tarafından verilir; onu izleyen troparion’ların aynı melodiyle okunacağı kabul edilir. Bununla birlikte, önemli yortuların dışında yalnızca heirmos’lar şarkılı olarak söylenir, troparion’ lar ise ezgisiz okunur.
Heirmos’ların toplandığı kitaba Heirmologion denir. Heirmologion genellikle şarkıcılar için özel olarak hazırlanır. En önde gelen kanon yazarları arasında Damaskoslu Aziz İoannes (Paskalya Kanonu) ve Kosmas Melodos sayılabilir. Suriye ve Anadolu’da da parlak bir dönem yaşayan ilahi yazımı 8. yüzyılın sonunda Konstanti- nopolis’e (İstanbul) kaydı. Orada Aziz Theodoros Studites (ö. 826) ayinde yeni bir canlanma başlattı, Aziz Theophanes Graptos (ö. 845) ve Aziz İosephos (ö. 883) başlıca ilahi yazarları olarak ün kazandılar. Yunanistan’da ve Ortodoks Slav ülkelerinde sonraki yüzyıllarda yeni kanon’lar yazıldı.
Hemen Yorum Yaz