İvme Nedir

Fizik dersinden aşina olduğumuz ivme nedir, ivme ne demek özellikleri hakkında bilgi vereceğiz.

İvme, hızın değişim hızı ya da hızın birim zamandaki değişim miktarına verilen addır. Hem büyüklü­ğü hem de doğrultusu bulunduğundan, hız vektörel bir niceliktir; benzer biçimde ivme de vektörel bir niceliktir. Hızın hem büyük­lüğündeki hem de doğrultusundaki değiş­meler ivmeyi etkiler. Bir doğru boyunca yol alan bir cismin hızının yalnızca büyüklüğü değişebilir; eğri bir yol izleyen bir cismin hızının büyüklüğü değişmese bile doğrultu­su hep değişir; bu da, eğri bir yol izleyen bir cismin ivmesinin hiçbir zaman sıfır olamaya­cağı anlamına gelir.

Bir doğru boyunca yol alan bir cismin hızı artıyor ise (yani hız vektörünün büyüklüğü artıyor ise) ivme vektörü, hız vektörü ile aynı doğrultuda ve aynı yöndedir; cismin hızı azalıyor ise (cisim yavaşlıyor ise) ivme vektörü hız vektörü ile aynı doğrultuda ama zıt yönlüdür. Bir zaman aralığındaki ortala­ma ivmeyi bulmak için, hızın bu süre içindeki değişimini, geçen süreye bölmek gerekir. İvmenin herhangi bir andaki değeri (ani ivme), hızdaki değişimin geçen süreye oranının bu süre sıfıra yaklaşırkenki limiti­ne eşittir.

Bir nokta, eğri bir yol üzerinde deviniyor ise, ivmesinin hız vektörünün doğrultu de­ğiştirmesinden kaynaklanan bileşeni hız vektörüne diktir ve yönü içeriye (izlenen yolun içbükey tarafına) doğrudur; bu bile­şenin büyüklüğü ise hızın büyüklüğünün karesinin izlenen yolun eğrilik yarıçapına r) bölünmesiyle bulunan değere eşittir v2/r). Hızın büyüklüğündeki değişiklikten kaynaklanan ivme bileşeni ise hız vektörü ile aynı doğrultudadır ve yönü, eğer hız artıyorsa, hız ile aynı yönde, hız azalıyorsa zıt yöndedir. Hız saniyede metre (m/sn) birimiyle ifade edilmişse, ivme birimi sani­yede saniyede metre (m/sn2) olur.

1 yorum

Hemen Yorum Yaz

Adını veya rumuzunu yazabilirsin.