Aşağıda ilköğretim hangi padişah zamanında zorunlu hale getirilmiştir kısaca olarak ele alacağız.
Osmanlı Devleti, döneminde ilköğretimin zorunlu hale gelmesi günümüze yakın yüzyıllar içinde gerçekleşmiştir. Eğitime yatırım yapılması ve eğitimin teşvik edilmesi ihtiyacı batı uygarlığının gerisinde kalındığı hissi nedeniyle modern aklın getirdiği bir yenilik olmuştur.
İlköğretimin zorunlu hale gelmesi II. Mahmut döneminde gerçekleşmiştir. II. Mahmut dönemi Osmanlı Devleti’nde yenilik hareketlerinin yapıldığı bir dönem olmuştur. Siyasi, sosyal, askeri, iktisadi ve bununla beraber her alanda yenilikler köklü olarak gerçekleştirilmiştir. İlköğretimin zorunlu hale getirilmesi de eğitim alanında yapılan en köklü değişikliklerden biri olmuştur. II. Mahmut yaptığı inkılaplarla Mustafa Kemal ile kıyaslanan bir padişah olmuştur.
Pek çok yeniliğin ait olduğu dönem II. Mahmut dönemine ait olduğu gibi ilköğretimde II. Mahmut döneminde zorunlu hale getirilmiştir. Eğitim alanında en gerekli şeylerden biri onun sayesinde gerçekleşmiş.