Deniz motoru nedir özellikleri

Deniz motorlarının özellikleri ve yapımı, deniz motoru nedir

Deniz motoru, içten yanmalı motor ya da elektrik motoruyla hareket eden teknelerin ortak adı. Deniz motorları, motorlarının tekneye yerleştirilme biçimine göre, başlıca iki sınıfa ayrılırlar. İçten motorlu deniz motorlarında motor, tekne içine sabit ola­rak yerleştirilir ve devindirici mili tekne içinden geçirilerek pervaneye bağlanır. Dış­tan takma motorlu deniz motorlarında ise sökülüp takılabilir motor, tekne içindeki bir oyuğa ya da teknenin kıç tarafına cıvatalarla ya da kelepçelerle bağlanır ve devindirici mili ve pervanesi motorun üzerinde bu­lunur.

Çoğu deniz motorunda motor doğrudan bir pervaneye bağlı olmakla birlikte, sığ sularda, çark, uçak pervanesi ve su püskürtücü hava pompası gibi donanımlardan da yararlanılır. Yüksek hızlara ulaşmak için, jet motorları ve hidrofoil düzenekleri de kullanılır. Deniz motorları, hafif ve ancak bir kişiyi taşıyabilen küçücük teknelerden, 30 m’lik ya da daha büyük açık deniz teknelerine kadar değişen boylarda yapılır. Ama çoğu deniz motoru, altı ya da daha az sayıda yolcu taşıyacak kapasitededir.

Deniz Motorlarının Tarihi

19. yüzyılın ikinci yarısında, o dönemde yeni geliştirilen elektrikli-ve içten yanmalı motorlar, Almanya, Fransa ve İngiltere’de henüz deneme amacıyla kullanılmaktaydı. 1880’lerin sonunda Gerhard Daimler, ol­dukça etkili bir içten yanmalı motor türü geliştirdi. 20. yüzyılın başlarında Avrupa’da ve ABD’de otomobil motorlarından uyar­lanmış motorlarla çalışan deniz motorları yaygınlaşmaya başladı. Öte yandan kabin donanımlarında da gelişmeler sağlandı. Önceleri deniz motorları, klasik dar, uzun, kürekli ya da yelkenli teknelerin motor takılmış türü durumundaydı. Sonraları bu teknelere sökülüp takılabilen tenteler ek­lendi, ardından da bunun yerini hafif bir ahşap tavan ile pencere ve perdeden oluşan donanımlar aldı. İlk yapılan kamaralı mo­torlar 9-24 m uzunluğundaydı. Bunların baş tarafına, yelkenlilerdeki gibi alçak bir ka­mara eklendi ve 1930’lar boyunca kamaralı motorlar bu biçimini korudu. II. Dünya Savaşı’ndan sonra daha küçük, altı düz ve dıştan takma motorlu, kamaralı deniz mo­torları yapıldı ve 1950’de küçük, içten takmalı motorlu, kamaralı deniz motorları ortaya çıktı. Zaman içinde daha geniş, daha derin ve baş bölümleri daha yüksek tekne­ler yapıldı. Motor gezileri ailelerin topluca çıktıkları seferler durumuna geldikçe, tek­nelerin de boyu uzadı. Kamaralı teknelerin ve sahiplerinin gereksinimlerini karşılamak için dünyanın her yerinde, ülke içi sularda ve deniz kıyılarında limanlar inşa edildi. Buralarda iskele, yakıt, su, elektrik ve onarım olanaklarıyla birlikte salonlar, res­toranlar, eğlence yerleri, çamaşırhaneler ve hatta yüzme havuzları bile hizmet verir.

Motorlu yelkenliler, adından anlaşılacağı gibi motor ya da yelken ya da her ikisiyle birlikte seyredebilen teknelerdir. Bu tekne­lerin, yelkenlilerin limanlara giriş ve çıkışla­rında kullandıkları yardımcı motorlarından daha güçlü motorları vardır. Motorlu yel­kenli bir tekne, aynı boydaki bir yelkenliye göre daha yüksek, başta ve kıçta daha geniş ve daha ağır yapıdadır. Buna karşılık saatte 12-16 km hız yapabilirler. Gerektiğinde motorlu yelkenli tekneler yalnızca yelkenle- riyle limana girebilirler.

Yüzen ev olarak adlandırılan tekneler ise, deniz motorları geliştirilmeden önce, yalnız­ca su üstünde kalabilen ve bir yerden başka bir yere ancak çekilerek götürülebilen araç­lardı. Bu tür tekneler 19. yüzyıldan beri Avrupa’daki akarsularda tatil evleri olarak ve ABD’de, özellikle Mississippi ve onun kolları olan Missouri ve Ohio üzerinde deniz evleri olarak kullanılmışlardı. Bu tür tekneler bugün de Louisiana’nm Caj’un bölgesinde, özellikle balıkçılar ve avcılar tarafından konut olarak kullanılmaktadır. Kendinden motorlu yüzen evler 1900’lerde yapılmaya başladı ve II. Dünya Savaşı’ndan sonra bu geniş ve altı düz teknelerin yerini dıştan takma motorlarla hareket edebilen daha küçük tekneler aldı. Tekneler daha sonraları geniş açılı V biçiminde yapılmaya başladı ve 1959’dan sonra içten-dıştan tak­ma motorlarla hareket yetenekleri artırıldı. (İçten-dıştan takmalı deniz motorlarının motor kısmı, tekne içine sabitlenir ama devindirici mili ve pervanesi dıştan tak­ma motordaki gibi çalışır ve sudan dışarı kaldırılabilir.) Daha sonraları yüzen evler saatte 50 km’nin üzerinde hız yapabilir duruma geldi. Boyları 7 m olan barınaklar­dan, 18 m’lik konforlu teknelere kadar çok çeşitli biçimlerde yapılan yüzen evler, ol­dukça sığ sularda seyreder ve ülke içi suların kıyıya yakın bölgelerinde kullanılır.

Deniz motoru tarihi gelişimi ve özellikleri