Deniz motorlarının özellikleri ve yapımı, deniz motoru nedir
Deniz motoru, içten yanmalı motor ya da elektrik motoruyla hareket eden teknelerin ortak adı. Deniz motorları, motorlarının tekneye yerleştirilme biçimine göre, başlıca iki sınıfa ayrılırlar. İçten motorlu deniz motorlarında motor, tekne içine sabit olarak yerleştirilir ve devindirici mili tekne içinden geçirilerek pervaneye bağlanır. Dıştan takma motorlu deniz motorlarında ise sökülüp takılabilir motor, tekne içindeki bir oyuğa ya da teknenin kıç tarafına cıvatalarla ya da kelepçelerle bağlanır ve devindirici mili ve pervanesi motorun üzerinde bulunur.
Çoğu deniz motorunda motor doğrudan bir pervaneye bağlı olmakla birlikte, sığ sularda, çark, uçak pervanesi ve su püskürtücü hava pompası gibi donanımlardan da yararlanılır. Yüksek hızlara ulaşmak için, jet motorları ve hidrofoil düzenekleri de kullanılır. Deniz motorları, hafif ve ancak bir kişiyi taşıyabilen küçücük teknelerden, 30 m’lik ya da daha büyük açık deniz teknelerine kadar değişen boylarda yapılır. Ama çoğu deniz motoru, altı ya da daha az sayıda yolcu taşıyacak kapasitededir.
Deniz Motorlarının Tarihi
19. yüzyılın ikinci yarısında, o dönemde yeni geliştirilen elektrikli-ve içten yanmalı motorlar, Almanya, Fransa ve İngiltere’de henüz deneme amacıyla kullanılmaktaydı. 1880’lerin sonunda Gerhard Daimler, oldukça etkili bir içten yanmalı motor türü geliştirdi. 20. yüzyılın başlarında Avrupa’da ve ABD’de otomobil motorlarından uyarlanmış motorlarla çalışan deniz motorları yaygınlaşmaya başladı. Öte yandan kabin donanımlarında da gelişmeler sağlandı. Önceleri deniz motorları, klasik dar, uzun, kürekli ya da yelkenli teknelerin motor takılmış türü durumundaydı. Sonraları bu teknelere sökülüp takılabilen tenteler eklendi, ardından da bunun yerini hafif bir ahşap tavan ile pencere ve perdeden oluşan donanımlar aldı. İlk yapılan kamaralı motorlar 9-24 m uzunluğundaydı. Bunların baş tarafına, yelkenlilerdeki gibi alçak bir kamara eklendi ve 1930’lar boyunca kamaralı motorlar bu biçimini korudu. II. Dünya Savaşı’ndan sonra daha küçük, altı düz ve dıştan takma motorlu, kamaralı deniz motorları yapıldı ve 1950’de küçük, içten takmalı motorlu, kamaralı deniz motorları ortaya çıktı. Zaman içinde daha geniş, daha derin ve baş bölümleri daha yüksek tekneler yapıldı. Motor gezileri ailelerin topluca çıktıkları seferler durumuna geldikçe, teknelerin de boyu uzadı. Kamaralı teknelerin ve sahiplerinin gereksinimlerini karşılamak için dünyanın her yerinde, ülke içi sularda ve deniz kıyılarında limanlar inşa edildi. Buralarda iskele, yakıt, su, elektrik ve onarım olanaklarıyla birlikte salonlar, restoranlar, eğlence yerleri, çamaşırhaneler ve hatta yüzme havuzları bile hizmet verir.
Motorlu yelkenliler, adından anlaşılacağı gibi motor ya da yelken ya da her ikisiyle birlikte seyredebilen teknelerdir. Bu teknelerin, yelkenlilerin limanlara giriş ve çıkışlarında kullandıkları yardımcı motorlarından daha güçlü motorları vardır. Motorlu yelkenli bir tekne, aynı boydaki bir yelkenliye göre daha yüksek, başta ve kıçta daha geniş ve daha ağır yapıdadır. Buna karşılık saatte 12-16 km hız yapabilirler. Gerektiğinde motorlu yelkenli tekneler yalnızca yelkenle- riyle limana girebilirler.
Yüzen ev olarak adlandırılan tekneler ise, deniz motorları geliştirilmeden önce, yalnızca su üstünde kalabilen ve bir yerden başka bir yere ancak çekilerek götürülebilen araçlardı. Bu tür tekneler 19. yüzyıldan beri Avrupa’daki akarsularda tatil evleri olarak ve ABD’de, özellikle Mississippi ve onun kolları olan Missouri ve Ohio üzerinde deniz evleri olarak kullanılmışlardı. Bu tür tekneler bugün de Louisiana’nm Caj’un bölgesinde, özellikle balıkçılar ve avcılar tarafından konut olarak kullanılmaktadır. Kendinden motorlu yüzen evler 1900’lerde yapılmaya başladı ve II. Dünya Savaşı’ndan sonra bu geniş ve altı düz teknelerin yerini dıştan takma motorlarla hareket edebilen daha küçük tekneler aldı. Tekneler daha sonraları geniş açılı V biçiminde yapılmaya başladı ve 1959’dan sonra içten-dıştan takma motorlarla hareket yetenekleri artırıldı. (İçten-dıştan takmalı deniz motorlarının motor kısmı, tekne içine sabitlenir ama devindirici mili ve pervanesi dıştan takma motordaki gibi çalışır ve sudan dışarı kaldırılabilir.) Daha sonraları yüzen evler saatte 50 km’nin üzerinde hız yapabilir duruma geldi. Boyları 7 m olan barınaklardan, 18 m’lik konforlu teknelere kadar çok çeşitli biçimlerde yapılan yüzen evler, oldukça sığ sularda seyreder ve ülke içi suların kıyıya yakın bölgelerinde kullanılır.
Deniz motoru tarihi gelişimi ve özellikleri
deniz motorlarını seviyorum.