Demografi Biliminin Yaratıcısı Graunt

De­mografi biliminin kurucusu kabul edilen İngiliz istatistikçi Graunt’tur. Londra halkının yaşam istatistikleriyle ilgili çözümlemesi, arkadaşı Sir William Petty’nin öncülüğünü yaptığı demografi araştırmalannı ve daha da önem­lisi kraliyet astronomu Edmond Halley’nin çalışmalarını etkilemiştir.

1666’daki Londra yangınında işyeri yok olmadan önce varlıklı bir tuhafiyeci olan Graunt, aynca belediye hizmetinde ve milis komutanı olarak da çalıştı. Bir yandan ticaretle uğraşırken bir yandan da 1532’den beri Londra bölge kiliselerince tutulan ölüm kayıtlarını incelemeye başladı. Ölüm istatis­tiklerinde belirli olayların düzenli biçimde yinelendiğini görünce Natural and Political Observations… Made upon the Bills of Mortality (1662; Ölüm Kayıtları Üzerine Doğal ve Siyasal Gözlemler) adlı kitabını yazdı. Dört baskısı yapılan bu yapıtın üçüncü baskısı (1665), kendisinin de kurucu üyesi olduğu Royal Society tarafından ya­yımlandı.

d-graunt

Graunt ölüm oranlarını ölüm nedenlerine göre sınıflandırdı. Kentlerdeki ölüm oranı­nın kırsal kesimdekinden yüksek olduğunu gözlemledi ve aşırı nüfus artışını ölüm nedenleri arasında saydı. Aynca erkek do­ğum oranının kadın doğum oranından yük­sek olmasına karşın, erkeklerde ölüm ora­nının da daha yüksek olması yüzünden nüfusun cinsiyetler arasında hemen hemen eşit biçimde bölündüğünü ortaya koydu. Belki de en önemli buluşu, ölüm oranının sağ kalma süresi açısından tanımlandığı yaşam tablosuydu. Yalnızca iki yaş grubun­daki (6 yaşa ve 76 yaşa değin) sağ kalma oranlarıyla ilgili verileri kullanarak her yaş için ölüm oranlarım ve ortalama ömürleri tahmin etti. Petty ölüm oranlannı kullana­rak ölümlerin toplumda yol açtığı ekonomik kayıplar konusunda bir tahminde bulundu. Halley’nin Almanya’nın Breslau (bugün Wrociaw, Polonya) kenti ölüm kayıtların­dan çıkardığı Breslau ölüm oranı tablosu (1693) ise bütünüyle somut veriler temelin­de hazırlanan belki de ilk yaşam tablo­suydu.

Bu yazıya ilk yorumu sen yaz!

Hemen Yorum Yaz

Adını veya rumuzunu yazabilirsin.