Çekirdeğin toplu modeli, çekirdeğin sıvı damlacığı modeli ile kabuk modelini birleştiren ve bu modellerin tek başlarına açıklayamadığı bazı magnetik ve elektriksel özellikleri açıklamak amacıyla geliştirilmiş olan atom çekirdeği tanımlamasıdır.
Çekirdeğin kabuk modelinde çekirdeğin yapısı ve davranışı, eşlenmiş protonlu ve eşlenmiş nötronlu kapanmış kabuklardan oluşan pasif çekirdek özü ile bunun dışındaki ayrık (eşlenememiş) nükleonlar (protonlar ve nötronlar) temel alınarak açıklanır. Çekirdeğin sıvı damlacığı modelinde ise çekirdeğin yapısı ve davranışı (küresel bir su damlacığındaki moleküllerin toplam enerjiye ve yüzey gerilimine olan katkılarına benzer biçimde), tüm nükleonların istatistiksel katkılarından yola çıkılarak kurulur. Toplu modelde çekirdeğin yüksek enerji düzeyli durumları ve bazı magnetik ve elektriksel özellikler (magnetik moment ve dörtkutup momenti), kapanmış kabukların dışındaki nükleonların hareketi, çekirdek özündeki eşlenmiş nükleonların hareketiyle birleştirilerek açıklanır.
Çekirdeğin özü bir sıvı damlacığına benzetilebilir. Bu damlacığın yüzeyinde dolanan kararlı gelgit çıkıntısının yönü, dışında dönmekte olan eşlenmemiş nükleonlara yöneliktir. Protonların (pozitif yüklü parçacıklar) gelgiti bir akım oluşturmakta ve bu akım çekirdeğin magnetik özelliklerine katkıda bulunmaktadır. Eşlenmemiş nükleonların sayısının çoğalmasıyla çekirdekteki biçim bozukluğu artar; ölçülen dörtkutup momentinin varlığı da bu biçim bozulmasıyla açıklanır (bu moment, çekirdek biçiminin bir göstergesi ya da uzaydaki elektrik yükü dağılımının küresel bakışımdan ne ölçüde saptığının bir ölçütü olarak düşünülebilir).
Hemen Yorum Yaz