Byblos Nerede

Byblos Neres,, Byblos Kenti Hakkında Bilgi

Byblos, bugün cübeyl, cebeyl olarak da bilinir, Lübnan’ın Beyrut valiliği (muhafa­za) sınırları içinde eski liman kenti. Dünya­nın sürekli yerleşim gören en eski kentlerin­den biridir. Papirüsün Yunancadaki ilk adı byblos ya da byblinos, tüm Ege çevresine buradan ihraç edilmesinden kaynaklanır. İngilizce ve Fransızcadaki Bible (Kitabı Mukaddes, “kitap”) sözcüğü de byblos’tan gelir.

Byblos’ta düzenli kazılar 1921’de Pierre Montet tarafından başlatıldı. 1926’da Mau- rice Dunand kazıyı devraldı ve uzun yıllar sürdürdü. Kazılar, Byblos’ta en azından Neolitik Çağdan (İÖ y. 8000-4000) bu yana yerleşme bulunduğunu, 4. binyıl boyunca da yaygın bir yerleşmenin geliştiğini gösterdi.

Mısır’a gönderilen sedir gibi değerli ağaç türlerinin başlıca ihraç alanı olan Byblos kısa zamanda önemli bir ticaret merkezine dönüştü. Mısır dilinde Kubna, Asur’da konuşulan Akad dilinde ise Gubla olarak adlandırılıyordu. Kazı yerinde bulunan Mı­sır anıt ve yazıtları, 2. bin yılın ikinci yarısı boyunca Nil Vadisi ile yakın ilişkilerin sürdüğünü gösterir. 12. sülale döneminde (İÖ 1991-1786) yeniden Mısır’a bağımlı olan Byblos’ta ünlü bir tapınağa adını veren Baştanrıça Baalat’a Mısır’da da tapındır­dı. Mısır’daki Yeni Krallık İÖ 11. yüzyılda yıkıldıktan sonra Byblos Fenike’nin başlıca kenti durumuna geldi.

Bilinen en eski Fenike yazıtlarının hemen hepsi Byblos’ta ele geçti; bunlann çoğu IO 10. yüzyıla aitti. Ama bu dönemde Fenike, başkenti Tyros olan Sidon Krallığı’ mn egemenliğine girmişti. Roma dönemin­de yeniden gelişmesine karşın Byblos bir daha eski üstünlüğüne ulaşamadı. 1103’te Haçlılar tarafından ele geçirildi ve Gibelet adını aldı. 1189’da Salaheddin Eyyubi’nin eline geçti.

Kentteki kalıntılar, Haçlı surları ile kapısı, bir Roma kolonadı ile küçük bir tiyatro, Fenike surlan, üç büyük tapmak ve bir nekropoldür.