Büyük Menderes Ovası Nerededir, Büyük Menderes Ovası Özellikleri
Büyük Menderes Ovası, Ege Bölgesi’nde, Aydın Dağlan ile Menteşe Dağlan arasında çöküntü ovası. Batı-doğu doğrultulu büyük bir tektonik çöküntü üstünde yer alır. Büyük Menderes Irmağının geçtiği geniş vadi oluğu, deniz kıyısındaki delta bitiminden, Denizli’nin doğusunda ovanın başladığı yer olan Honaz Dağının kuzeydoğusuna kadar 220 km’dir. Alüvyonların doldurduğu bir alanın yanı sıra Neojen Bölümde (y. 26-2,5 milyon yıl önce) oluşmuş tortul yatakları, kuzey kenarını oluşturan Tmolos (Bozdağ) molozlan, gene Neojen Bölümden kalma göl tortullarıyla oluşmuş yüksek düzlükler ve tepelik alanlar da sınırları içindedir. Denizli, Aydın ve Aşağı Büyük Menderes (Söke-Miletos) olmak üzere üç bölgeye ayrılır. Denizli bölgesi. Bölge güneyde yüksek Honaz Dağı, kuzeyde ise Büyük ve Küçük Çökelez dağlan ile çevrili güneydoğu-kuzeybatı doğrultulu bir çöküntü biçimindedir. Alüvyonlu ova tabanının yüksekliği güneydoğuda 300 m, Denizli önlerinde 220 m, Sarayköy önünde 150 m’dir. Pamuk- kale önünde en geniş noktasına ulaşır. İki yanında, yer yer dik yamaçlarla ovadan ayrılan, kireçli, marnlı ve kumlu katmanlardan oluşmuş sekiler vardır. Pamukkale’deki ünlü traverten çökelleri, kuzeydeki bol kireçli sıcak sulardan oluşmuştur. Bölgede egemen olan Akdeniz iklimi, denizden uzaklığa ve yüksekliğe göre değişiklik gösterir. Yazlar çok sıcak, kışlar Aydın ve Söke bölgelerine göre soğuktur. Ortalama yağış miktarı 450-600 mm arasında değişir. Denizli bölgesi, Akdeniz ikliminde yaygın olan zeytin ağacının yetiştiği alanın dışında kalır; buradaki doğal bitki örtüsü ağaçlı steplerden oluşur. Daha yükseklerde ise palamut meşesi ve kara çam geniş yer kaplar.
Bölgede tahıl, pamuk, tütün, haşhaş, şeker pancarı, sebze ve meyve yetiştirilir ve bağcılık yapılır. Yöreye adını veren Denizli kenti çevresinin en büyük yerleşim merkezidir. Kentte çırçır, dokuma, bitkisel yağ, kereste, deri fabrikaları ve çeşitli imalathaneler vardır. Kent merkezinden 17 km kuzeydoğuda bulunan Pamukkale ve buradaki antik Hierapolis kentinin kalıntıları Denizli’yi canlı bir turizm merkezi durumuna getirmiştir. Aydın bölgesi. Büyük Menderes Vadisinin orta kesimi, doğuda Buharkent ile batıda antik Magnesia kenti kalıntıları arasında uzun, geniş ve düz bir tekne oluşturur. Ovanın genişliği doğudan batıya doğru artar. Ortakçı yakınlarında daralan ve bir boğaz görünümü alan bölümde genişlik 2 km’ye düşerken, Kuyucak önlerinde 5 km’yi, Germencik önlerinde ise 15 km’yi bulur. Aşağı kesimi, güneybatıya dönerken Derbent Çayı boyunca Çamlık Beli’ne doğru bir koy gibi sokulur. Burada vadinin uzunlamasına eğimi binde birin altına düşer. Ovanın tabanı kalın bir alüvyon örtüsüyle kaplıdır. Taban üstünde akarsu az çok gömülü durumda olduğundan geniş su birikintisi bulunmaz. Irmağa adım veren mendereslere de yatak boyunca yer yer rastlanır.
Aydın yöresi bütünüyle Akdeniz ikliminin etkisi altındadır. Ovanın doğu kenarına kadar uzanan zeytin ağaçlarının verimi oldukça yüksektir. İncir ağaçları, özellikle ovanın kuzey kenarı boyunca kesintisiz bir şerit oluşturur. Aydın’ın doğusunda ve Sultanhisar’da zaman zaman görülen soğuklara karşın turunçgiller de yetiştirilir. Turunçgillere ovanın kuzey yamacı önünde bakı ve toprak yönünden elverişli birkaç yerde daha rastlanır. Ovadaki verimli topraklarda pamuk, kıra^ topraklarda ise tütün ve tahıl yetiştirilir. Çeşitli sebze ve meyveler öteki tarım ürünleridir.
Büyük Menderes Ovasının nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının çok üstündedir. Yerleşim merkezleri genellikle ovanın ke- narlarında ve yamaçlara doğru kurulmuştur. Kuzeyde yer alan Aydın, Nazilli, Germencik, Incirliova, Atça, Ortaklar gibi yerleşim merkezlerinde ürün çeşitliliği ve nüfus daha yüksektir. Aşağı Büyük Menderes bölgesi. Bölge, Magnesia kentinin kalıntılarından başlar, kuzeyde Samsun Dağı, güneyde Beşparmak Dağının eski kütlesi ve Akköy’deki Neojen çökeller arasında denize kadar uzanır. Kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda uzunluğu 45 km, genişliği ise Miletos’un doğusunda 17 km’yi aşkındır. Eğim on binde altıdan azdır; Magnesia önünde vadi tabanı 30 m’ye iner. Taban suyu yüzeye yakın olduğundan, yağmur mevsiminde ovanın denize yakın kesimlerinde geniş alanlar suyla kaplanır ve ova büyük, sığ bir göl görünümü alır. Büyük Menderes Irmağı, akaçlamanın yetersiz olduğu bu kesimde sık sık yatak değiştirerek akar. Bu yüzden çevrede kopmuş menderesler, kuru yataklar ve menderes kopuklarından oluşmuş göller görülür. Denize yakın kesiminde ise, kıyı şeridinin gerisinde Dil Gölü olarak da anılan Karine Gölü ve Deringöl gibi lagünler vardır. Büyük Menderes Irmağının getirdiği alüvyonlar özellikle ilkçağda hızla birikerek, pek derin olmayan körfezi tümüyle doldurmuştur. Eskiden kıyının, Magnesia kentinin kurulduğu yerin yakınlarında bulunduğu sanılmaktadır. Antik Çağ başlarında ise kıyı, Priene ve Myus kentlerinin önündeydi. Bugün Bafa Gölünün bulunduğu yerde Latmos Körfezi adlı bir koy vardı ve Herakleia kenti koyun doğu kıyısındaydı. Batıda Pyrrha, bir tepeyle açık deniz rüzgârlarından korunan bölgede ise ünlü Mile- tos kenti bulunuyordu. Kıyının batıya doğru hızla ilerlemesi sonucunda Latmos Körfezi göl oldu. Su düzeyi yükseldikçe göl, bugün Serçin Gölünün bulunduğu kuzeydeki sığ alanı kaplayarak genişledi ve fazla sularını batı ucundaki bir gideğenle Büyük Menderes’e akıtarak zamanla bir tatlı su gölüne dönüştü. Myus’un iki yanındaki küçük koyların da aynı biçimde önleri tıkandı ve sularını birer gideğenle denize akıtan iki tatlı su gölü oluştu.
Büyük Menderes Ovasında iklim tipik Akdeniz özelliği gösterir; bitkilerin gelişme süresi uzundur; kışlar ılık ve kısa geçer. Bölge, bataklıkların kurutulması koşuluyla, gelişmeye oldukça elverişlidir. Yakın zamana değin nüfus yoğunluğu km2‘de 10-20 kişiyken, bugün giderek artmaktadır. Çoğunlukla kışlak olarak kullanılan yörede yakın yıllara değin Söke’nin ötesine bir patika ile ulaşım vardı. Ama son yıllarda yapılan akaçlama ve toprak ıslah çalışmalarıyla yeraltı su düzeyi düşürüldü ve yöre ulaşıma elverişli duruma getirildi.
En önemli yerleşim merkezi Söke’dir. Samsun Dağının yamaçlarına kurulan ve ovaya yayılan kent, 50 bine yaklaşan nüfusuyla önemli bir ticaret, tarım ve sanayi merkezidir. Başlıca ürünler pamuk, tütün ve tahıldır. Samsun Dağının aşağı yamaçlarında zeytin ve incir ağaçlan ağırlıktadır. Zeytin, pamuk, tütün, incir gibi ürünlere bağlı tanmsal sanayi oldukça gelişmiştir. Bir başka önemli ürün olan meyan- kökünün işlendiği iki atölye vardır. Didyma ve Miletos gibi antik kentler de turizmin gelişmesini sağlamıştır. Büyük Menderes Ovası Hakkında Kısaca Bilgi verdik.
ödevim hemen bitti beğendim büyük menderes ovası nerede öğrendim hemen. bu arada okulun en çalışkanı benim, tembellere kapak olsun :)
Çok teşekkürler ve elinize sağlık ödevimde çok işe yaradı