Aşı Nedir Ve Ne İşe Yarar?

Aşı Nedir Ve Ne İşe Yarar?

Aşı Nedir?

Aşı, kişilerin bağışıklık sistemlerini bir enfeksiyona karşı hazırlamak amacıyla kullanılan bir tıbbi üründür. Aşılar, vücudun bir enfeksiyonu tanıması ve buna yanıt vermesi için zayıflatılmış veya öldürülmüş mikroorganizmaların veya mikroorganizmanın parçalarının bir enjeksiyon veya ağızdan verilmesi yoluyla kullanılır. Aşılar, hastalığa neden olan mikroorganizmanın çoğalmasını engelleyerek veya önleyerek koruyucu etki sağlar.

Aşının İşlevi Nedir?

Aşıların işlevi, kişilerin bağışıklık sistemlerini bir enfeksiyona karşı hazırlamaktır. Bağışıklık sistemi, vücudu enfeksiyonlara karşı koruyan bir savunma mekanizmasıdır. Bağışıklık sistemi, enfeksiyonla karşılaştığında, antikorlar ve beyaz kan hücreleri gibi savunma mekanizmalarını harekete geçirir ve enfeksiyonla savaşır. Aşılar, bağışıklık sistemini, bir enfeksiyona karşı hazırlayan antikorlar ve beyaz kan hücreleri üretimini uyarır. Bu sayede, kişi enfeksiyonla karşılaştığında, bağışıklık sistemi hızlı ve etkili bir şekilde yanıt verir.

Aşıların Faydaları Nelerdir?

Aşıların en büyük faydası, kişileri enfeksiyonlardan korumasıdır. Aşılar sayesinde, birçok ölümcül hastalıktan korunmak mümkün hale gelmiştir. Örneğin, çocuk felci, kızamık, kabakulak, hepatit B, difteri, tetanos gibi hastalıkların yaygın olmadığı ülkelerde bu hastalıkların yayılması önlenmiştir. Ayrıca, aşılar sayesinde, sağlık hizmetleri de tasarruf edilir. Enfeksiyonların önlenmesi, hastalığın tedavisinden daha az maliyetli ve daha az zaman alıcıdır.

Sonuç

Aşılar, insanların enfeksiyonlara karşı bağışıklık sistemlerini hazırlayarak korunmalarını sağlar. Aşılar, ölümcül hastalıkların yayılmasını önleyerek, insan hayatını kurtarır ve sağlık hizmetlerine tasarruf sağlar. Bu nedenle, aşıların düzenli olarak yapılması, bireysel ve toplumsal sağlığın korunması için son derece önemlidir.

Aşı Türleri Nelerdir?

Aşılar, genellikle virüs veya bakterilerin zayıflatılmış veya öldürülmüş versiyonlarını veya sadece hastalığa neden olan mikroorganizmanın parçalarını içerir. Aşılar, farklı tiplerde olabilir:

• Canlı Zayıflatılmış Aşılar: Canlı zayıflatılmış aşılar, enfeksiyona neden olan virüs veya bakterilerin zayıflatılmış bir versiyonunu içerir. Bu aşılar, enfeksiyonun hafif bir formunu oluşturur ve bağışıklık sisteminin antikorlar ve beyaz kan hücreleri üretmesini uyarır. Örnekler arasında kızamık, kabakulak, rubella (MMR) aşıları bulunur.
• Ölü Aşılar: Ölü aşılar, enfeksiyona neden olan virüs veya bakterilerin öldürülmüş bir versiyonunu içerir. Bu aşılar, bağışıklık sisteminin antikorlar ve beyaz kan hücreleri üretmesini uyarır. Örnekler arasında influenza (grip) aşısı bulunur.
• Subünite, Konjuge ve Rekombinant Aşılar: Subünite, konjuge ve rekombinant aşılar, enfeksiyona neden olan virüs veya bakterilerin sadece bir parçasını içerir. Bu parçalar, bağışıklık sisteminin antikorlar ve beyaz kan hücreleri üretmesini uyarır. Örnekler arasında HPV aşısı, menenjit aşısı ve hepatit B aşısı bulunur.
• DNA Aşıları: DNA aşıları, bir enfeksiyona neden olan virüs veya bakterilerin DNA’sını içerir. Bu DNA, bağışıklık sisteminin antikorlar ve beyaz kan hücreleri üretmesini uyarır. DNA aşıları henüz yaygın olarak kullanılmamaktadır.

Aşıların Yan Etkileri Nelerdir?

Aşılar, genellikle güvenli ve etkilidir, ancak bazı yan etkileri olabilir. En sık görülen yan etkiler, aşı yapılan bölgede hafif ağrı, kızarıklık veya şişlik, ateş, halsizlik, baş ağrısı, kas ağrısı, mide bulantısı veya ishal gibi hafif semptomlardır. Nadir durumlarda, daha ciddi yan etkiler görülebilir, ancak bu durumlar oldukça nadirdir. Örneğin, alerjik reaksiyonlar gibi nadir ancak ciddi yan etkilerin riski vardır. Ancak, aşılar genellikle sağlıklı insanlar için güvenlidir.