Bu sayfamızda yapısına göre fiiller hakkında bilgi vererek basit, türemiş ve birleşik fiil nedir sorusunu cevaplandırmaya çalışacağız.
1-Basit Fiiller:
Yapım eki almamış, bir tek kelimeden oluşan, yani kök hâlindeki fillerdir.
Gel-, yaz-, oku-, sev-, çevir-, kavuş-…
“Bütün bir yaz bir işte çalışmıştı.” (çalış – mış – tı) basit fiil
ç.e. ç.e.
2- Türemiş Fiiller
İsim veya fiil kökleriyle yansımalardan, yapım ekleriyle türetilmiş fiillerdir.
Ben-imse-, açık-la, mor-ar, av-la-, ince-l-, çat-la-, pat-la-, gür-le-, şırıl-da-, hav-la…
“Kardeşimi bugün ben çalıştırdım.” (çalış – tır – dı – m)
Fiil kök fiilden-fiil ç.e. ç.e.
3- BİRLEŞİK FİİLLER
1) Bir isim ve bir yardımcı fiille oluşan birleşik fiiller ( İSİM + et, ol, eyle, kıl )
“Okuldan sonra ev işlerinde annesine yardım ediyordu.” (yardım + et )
İsim yardımcı fiil
“Yeni aldığım kalemimi kaybettim.” (kayıp + et )
İsim
“Günlerdir bu odaya hapsolduk.” (hapis + ol)
İsim yardımcı fiil
2) Anlamca Kaynaşmış Birleşik Fiiller (deyimler)
“Bu davranışınla kalbimizi kırdın.” “Bir yabancı dil kursuna başvurmalısın.”
“Biz de ondan ümidi kestik.” “Bunun böyle olacağını aklıma getirmedim.”
3) Kurallı Birleşik Fiiller
I.. Yeterlilik fiili ( fiil + e bil , a bil)
“Sana nasıl kıyabilirim ?” (kıy – abil )
Fiil yeterlilik fiili
“Yarın yağmur yağabilir.” (yağ – abil)
Fiil yeterlilik fiili
Olumsuz biçimi : fiil + eme , ama … “Sana kıyamam.” (kıy – ama )
Fiil yet.fiili olumsuz
II.Tezlik fiili ( fiil + ıver, iver, uver, üver)
“Şu çöpleri kapının önüne koyuver.) koy + uver
Fiil tezlik fiili
III. Sürerlik fiili ( fiil + e gel , agel / fiil + e dur, a dur / fiil + e kal, a kal)
“Bu masal böyle anlatılagelmiş.” (anlatıl – a gel)
“Koltukta uyuyakalmışım.” (uyu – y – a kal)
“Siz önden yürüyedurun.” (yürü – y – edur)
III.Yaklaşma fiili (fiil + e yaz , a yaz)
“Merdivenlerden düşeyazdım.” (düş – e yaz)
Birleşik Fiiller Hakkında Görüşlerinizi Aşağıdan Hemen Paylaşabilirsiniz
Hemen Yorum Yaz