5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Karagöz Hacivat İncelik Metni Etkinlik Soruları Ve Cevapları Meb Yayınları Sayfa 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Karagöz Hacivat İncelik metni etkinlik sorularına ve cevaplarına yazımızda yer verdik.

5. Sınıf Meb Yayınları Ortaokul Türkçe Ders Kitabı Sayfa 78 Cevabı

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

1. “Elinize sağlık, affedersiniz, kusura bakmayın” ifadeleri aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir? İşaretlediğiniz kuralların günlük hayatınızdaki yeri ve önemini açıklayınız.

• Cevap: Bu ifadeler nezaket kurallarıyla alakalıdır. Bu sözcükler yaşam içinde mutlaka sık sık kullanılmalıdır. 

2. Daha önce Karagöz oyunu izlediniz mi? Karagöz oyunu hakkında neler biliyorsunuz?

• Cevap: Evet çok kez izledim. Karagöz oyunu Hacivat adlı arkadaşıyla Karagözün maceralarını konu edinen bir oyundur.  Bu bir gölge oyunudur perdenin arkasından maketlerin oynatılması ile seyirciye aktarılır.

5. Sınıf Meb Yayınları Ortaokul Türkçe Ders Kitabı Sayfa 82 Cevabı

1. ETKİNLİK

Aşağıdaki cümlelerde altı çizili deyimlerin anlamlarını yazınız.

Efendim, başıma bir şapka almak için çarşıya gitmiştim. Dönerken yorgunluk çıkarmak üzere
Karagöz’e uğrayayım dedim.

• Cevap: Dinlenmek amacıyla bir aktivite yapmak anlamında kullanılır. 

* Eksik olma Karagöz’üm!

• Cevap: Sağ ol var ol hayatımdan hiç çıkma anlamında kullanılır. 

2. ETKİNLİK

Aşağıdaki soruları okuduğunuz metinden hareketle cevaplayınız.

1. Karagöz ve Hacivat’ın kişilik özellikleri nelerdir? İlgili boşluklara yazınız.

• Cevap: Karagöz: Saf, cahilce, insanlarla samimi, sempatik bir köylüdür. 

                          Hacivat: Eğitimli, ciddi, alim ve öğretmen edalı biridir. 

2. Karagöz’ün Hacivat’a karşı davranışlarını nasıl buluyorsunuz? Açıklayınız.

• Cevap: Karagöz hep Hacivat’ı dinlemeden ona karşı ön yargılı davranmaktadır. Ona karşı ters konuşur sonrasında pişman olur. 

3. Yukarıda, özelliklerini yazdığınız kahramanlardan hangisinin yerine geçmek isterdiniz? Niçin?

• Cevap: Kesinlikle Hacivat olmak isterdim. Hacivat; eğitimli ve herkes tarafından sevilen sayılan biridir. 

5. Sınıf Meb Yayınları Ortaokul Türkçe Ders Kitabı Sayfa 83 Cevabı

3. ETKİNLİK

a) Günlük hayatta karşılaştığımız bazı durumlar aşağıda sıralanmıştır. Bu durumlar karşısında kullandığımız nezaket ifadelerini örnekteki gibi yazınız.

Akşam yatmaya giderken İYİ GECELER
Bir kişi yolculuğa çıkarken  İYİ YOLCULUKLAR
Herhangi bir hata yaptığımızda ÖZÜR DİLERİM
Birisi yeni bir kıyafet aldığında GÜLE GÜLE KULLAN
Bir yerden ayrılırken HOŞÇAKAL
Bir işle meşgul birine KOLAY GELSİN
Birisi seslendiğinde EFENDİM
Bir ortama girdiğimizde MERHABA
Herhangi bir şey yedikten sonra AFİYET OLSUN
Bizim için bir iyilik yapıldığında TEŞEKKÜR EDERİM

b) Okuduğunuz metnin konusu nedir? Yukarıda yaptığınız etkinlikle arasında nasıl bir bağlantı vardır?

• Cevap: Bir gölge oyunu olan Karagöz ve Hacivatı insanlara tanıtmaktır. 

c) Metnin ana fikrini yazınız.

• Cevap: Karşımızdaki kişiyle görgü ve nezaket kurallarına uyarak davranmalıyız. 

5. Sınıf Meb Yayınları Ortaokul Türkçe Ders Kitabı Sayfa 84 Cevabı

4. ETKİNLİK

Metinde geçen durumlar aşağıda karışık olarak verilmiştir. Siz de bu durumları örnekteki gibi eşleştiriniz.

• Cevap: 1 – 2 – 3
•                2 – 3 – 5 
•                3 – 5 – 1
•                4 – 1 – 4
•                5 – 4 – 2

5. ETKİNLİK

a) Aşağıda verilen anlamlardan hangileri tiyatro ile ilgilidir? İşaretleyiniz.

Sahne: İzleyicilerin kolayca görebilmeleri için genellikle yerden belli bir ölçüde yüksek yapılan, oyun, müzik vb. gösteri yapmaya uygun yer 

Dekor: Tiyatro, sinema ve televizyonda sahneye konulan eserin yazıldığı yerin ve geçtiği çağın özelliklerini belirleyen aksesuar vb. öğelerin bütünü. 

Perde: Bir sahne eserinin büyük bölümlerinden her biri. 

Kostüm: Sinema ve tiyatroda rol gereği giyilen kıyafetlerin genel adı.

Kulis: Sahnenin gerisinde ve yanlarında bulunan bölüm. 

5. Sınıf Meb Yayınları Ortaokul Türkçe Ders Kitabı Sayfa 85 Cevabı

b) İşaretlediğiniz anlamlar, kelimelerin günlük hayatta kullandığınız anlamıyla mı kullanılmıştır? Niçin?

• Cevap: Çoğu gerçek anlamda bazıları yan anlamlarıyla kullanılmıştır. 

c) Siz de aşağıdaki paragrafta yer alan terim anlamlı kelimeleri bularak altını çiziniz.

• Cevap: Tiyatro – Senaryo – Rol – Sahne – Suflör – Jest – Mimik 

 

6. ETKİNLİK

“Karagöz ile Hacivat – İncelik” metni ile aşağıda yer alan “Karagöz” metnini biçim ve tür bakımından karşılaştırınız.

• Cevap: Karagöz ile Hacivat – İncelik metni geleneksel gölge oyunun yazılı metnidir. Karagöz metni ise bilgi içerikli bir metindir. 

5. Sınıf Meb Yayınları Ortaokul Türkçe Ders Kitabı Sayfa 86 Cevabı

7. ETKİNLİK

Aşağıdaki sorulardan hareketle düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız. Konuşmanızda yabancı kelimelerin yerine Türkçelerini kullanmaya özen gösteriniz.

1. Dükkân sahibinin müşteriye davranışı hakkında ne düşünüyorsunuz?

• Cevap: Dükkan sahibi adaletsiz bir şekilde davranış sergilemiştir. Titiz davranarak müşteriye satış yapmamıştır. 

2. Müşterinin, dükkân sahibine verdiği tepkiyi haklı buluyor musunuz? Niçin?

• Cevap: Tabi ki çok haklı ayrıca nezaket kurallarına uyarak sitem etmiştir. 

8. ETKİNLİK

a) Aşağıdaki cümleleri, ünlem işaretinin kullanıldığı yerlere dikkat ederek inceleyiniz ve soruları cevaplayınız.

– Hangi cümle/cümlelerde sevinç, kıvanç, acı, korku, şaşma gibi duyguları anlatan ifadeler (ay, of, ah vb.) yer almaktadır?

• Cevap:  Oh, oh! Çok sevindim! İşte böyle demeli ya!

– Hangi cümle/cümleler sevinç, kıvanç, acı, korku, şaşma gibi duyguları anlatmaktadır?

• Cevap: Vay benim iki gözüm, candan dostum, şekerden tatlım! Neyse efendim, günaydın!

– Hangi cümle/ cümlelerde seslenme, uyarı anlamı vardır?

• Cevap:  İşte böyle demeli ya !

b) “Karagöz ile Hacivat – İncelik” metninde ünlem işaretinin kullanıldığı cümleleri belirleyerek altlarını çiziniz.

• Cevap: Vay benim iki gözüm, candan dostum, şekerden tatlım!
• Karagöz’üm insan önce bir selam verir, sende hiç incelik yok!..
• Güle güle kullan, başında paralansın!
• Üzerimde gecelik var ya!..
• Neyse efendim, günaydın!
• Olur, oh, oh! Çok sevindim!
• Eksik olma Karagöz’üm!
• Görmüyor musunuz, utanmazlar, önünüze arkanıza baksanıza!

5. Sınıf Meb Yayınları Ortaokul Türkçe Ders Kitabı Sayfa 87 Cevabı

9. ETKİNLİK

Aşağıdaki Karagöz oyununu okuyunuz. Metinde boş bırakılan yerleri oyunun içeriğine göre tamamlayınız.

• Cevap:

Karagöz: Öyle söylesene!
Hacivat: …Aman Karagöz sende hiç bir şey bilmiyor ya.. 

*************** 

Hacivat: Şimdi anladım… Çok güzel ama kendin neden okumaya başlamadın?
Karagöz: …….E ben okuma bilmiyorum bilmez misin bende okumayı öğreneceğim…..! Sonra tekrar kendim okuyacağım.

***************

Hacivat: Desene bilgi dağarcığını dolduruyorsun!
Karagöz: …Kabarcığımı mı ?…………dolduruyorum.
Hacivat: Efendim kabarcık doldurmak falan değil, yani bilgin artıyor.

***************

Hacivat : ……Beline ip mi bağladın neden be Karagözüm ipi  ne yapacaksın…?
Karagöz: Dünya olmadık zamanda hızlı dönmeye başlarsa, beni birden bulutlara fırlatmasın diye kendimi hemen
belimden bir yere bağlayacağım.

***************

Hacivat: Sen şimdi ipi bırak da soracaklarıma cevap ver. ………Söyle bakalım..?

***************

Hacivat: Değil efendim, yani hesap, kitap!……..Sayılar felan……….?

***************

Hacivat: Sivrisinek deyince aklımıza ne gelir?
Karagöz: ………Sivri bir sinek gelir?……….

***************

Karagöz: Adamına göre değişir Hacı Cavcav!……Senin kaç tane dişin var ?………..
Hacivat: Sinirim bozulmadan ben gideyim.
(Giderler.)

GELECEK DERSE HAZIRLIK

Çoklu medya ortamlarından ve basılı kaynaklardan yararlanarak deyim hikâyeleri bulunuz.

• Cevap:                     PABUCU DAMA ATILMAK                                                                                                                          Osmanlı döneminde esnaflar bir teşkilata bağlıydı. Bozuk mal satmak, kalitesiz iş yapmak gibi hallerde büyük cezalar uygularlardı. Örneğin; ayakkabısını tamire götüren müşterinin hizmeti şikayet etmesi halinde teşkilatın heyeti araştırmalarını yapar eğer müşteri haklıysa esnafın haksız anlaşılırsa dürüst esnaflık yapmadığı gerekçesi ile müşterinin zararı karşılanır. Ayrıca dükkanının çatısına bu ayakkabı atılırdı. Bu sayede pabuçları dama atılan ayakkabıcı hem müşteri hem de itibar kaybederdi.