Yurdumuzda Hangi Tarım Ürünleri Üretilmektedir

Türkiye’de hangi tarım ürünleri yetişiyor hakkında bilgi kısaca, yurdumuzda hangi tarım ürünleri üretilmektedir?

Buğday ilkbahar döneminde yetişmeye başlar ve bu mevsimde bol yağış gereklidir. Bunun tam tersine hasat zamanında ve olgunlaşma aşamasında kurak bir ortama ihtiyaç duyar. Bu sebepledir ki Karadeniz’de buğday tarımı yapılamamaktadır. Doğu Anadolu Bölgesi de düşük ortalama sıcaklığı nedeniyle buğday yetiştirilmesine aday değildir. Bu iki bölge haricinde tüm diğer bölgelerimizde buğday yetiştirilebilmektedir. Konya, Ankara ve Adana başta olmak üzere İç Anadolu Bölgesi en uygun bölgedir. İklimdeki değişimler sebebiyle buğdayın üretim miktarı her sene birbirine uymamaktadır.

Arpa sıcak ve soğuktan pek etkilenmeyen bir üründür. Buğdayın yetişebildiği her yerde arpaya da rastlanabilir. Yine İç Anadolu’da en fazla üretimi yapılmaktadır. Ayrıca Doğu Anadolu’da yüksek kesimlerde düşük sıcaklıktan dolayı buğday yetişememesine rağmen arpa yetişir.

Çavdar serin iklimde yetişir. Bu sebeple yaylalar buna çok müsaittir. Çok sıcak olursa hasar alır. İç Anadolu Bölgesinde en fazla miktarda yetiştirilen bu ürünümüz genelde hayvan yemi ve besin maddesi olarak kullanılır.

Mısır yetişme çağındayken bol miktarda su isteyen ürünlerimizdendir. Sulama şartları iyi olan her yerde tarımı mümkündür. Adana başta olmak üzere Akdeniz Bölgesi’nde fazla yetiştirilmesinin sebebi mısırdan yağ elde edilebilmesiyle ilintilidir. Karadeniz Akdeniz’i üretim bakımından takip etmektedir ancak bölge halkının temel tüketim maddelerinden olduğundan ticarete girmemektedir.

Nohut da yetişme çağındayken bol miktarda su isteyen ürünlerimizdendir. Fakat hasat zamanında kuraklık ister. Bu iklim tipi yurdumuzun geneline uyduğundan her yerde yetiştirilebilir. İç Anadolu Bölgesi en fazla tarımı yapılan yerdir. Ege ve Akdeniz İç Anadolu’yu takip etmektedir.

Mercimek kuraklıktan etkilenmez. Bu sebeple Güneydoğu Anadolu Bölgesinde rahatlıkla yetiştirilebilmektedir hatta kırmızı mercimek üretiminin yarısından fazlası buradandır. Buna karşın İç Anadolu Bölgesi yeşil mercimek üretiminde ikinci sırada gelmektedir.

Fasulye sulaması iyi olan her yerde yetiştirilebilen bir üründür. İç Anadolu en fazla üretimini yapan yerdir.

Tütün kıraç arazileri sever. Yetiştirilme evresinde suya ihtiyacı vardır fakat sonradan olmazsa olmazı kuraklıktır. Tüm bölgelerimize uygundur. Fakat kalitesinin yüksek tutulması gayesiyle devlet ekim alanlarını belirlemiştir. Buna göre Ege bölgesi ilk sırada gelmektedir.

Pamuk alüvyonlu topraklarda yetişebilmektedir. Fazla sıcaklığı sevmektedir. Yetişirken bol suya, hasat zamanında kuraklığa ihtiyaç duyar. Fazladan aza sırasıyla Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Ege Bölgesi, Akdeniz Bölgesi, Marmara Bölgesi ve Doğu Anadolu Bölgesinde üretimi yapılmaktadır.

Şeker pancarı 1925 senesinden beri Uşak’ta başlayarak üretilegelmektedir. 1926’da ilk şeker pancarı fabrikası da yine Uşak’ta kurulmuştur. Kesin bir toprak ve iklim ihtiyacı olmadığından fabrikası ve sulaması bulunan her yerde üretimi yapılabilir. Topraktan toplanır toplanmaz işlenmesi gerektiğinden fabrikaya yakın yerlerde üretimi söz konusudur. Besi hayvancılığının yapıldığı yerler de şeker pancarı üretimi yapılan yerlere yakındır. Bunun da sebebi şeker pancarı küspesinin hayvan yemi olarak kullanılmasıdır. İç Anadolu Bölgesi şeker pancarı üretiminde başı çekmektedir. Buna karşın kıyı bölgelerinde üretilmez çünkü buralarda daha çok geliri olan ürünlere öncelik verilmiştir.

Çay tropikal iklimi sever. Tropikal iklimlerde bulutlu gün sayısı fazla olup bol ve düzenli yağışlara sahiptir. Kışlar ılık geçmektedir. Doğu Karadeniz iklimi buna yakın olduğundan orada yetiştirilmesi yapılabilmektedir. Doğu Karadeniz Bölgesi Rize ve Ordu’dan Gürcistan Sınırı’na kadar olan bölgeyi kapsar. Cumhuriyet ilan edildikten sonra çay Türkiye’ye getirilmiş ve tarımına başlanmıştır.

Haşhaş tüm bölgelerimizde tarımı yapılabilen ürünlerdendir fakat Doğu Karadeniz hariç. Uyuşturucunun temel maddesi olduğundan üretim devlet eliyle sınırlandırılmaktadır. Kütahya, Uşak, Denizli, Burdur, Isparta, Konya çevresinde tarımı boldur. Fakat en başta Afyon ilimiz gelmektedir. Tıpta narkoz ve gıda sanayisinde kullanımı fazladır. Kırsal Manisa bölgeleri olan Gördes, Demirci, Kula, Selendi bölgelerinde sonradan tarımına izin verilmiştir çünkü tütüne alternatif olması istenmektedir.

Keten ve kenevirin neredeyse tüm tarımı Karadeniz Bölgesinin elindedir. Samsun, Amasya ve Çorum’da tarımı boldur fakat başta Kastamonu gelir. Bu ürünlerin liflerinden faydalanılır. İp, halat yapımı ve dokuma sanayisinin temel ham maddesidir. Kütahya ve çevresinde de bir miktar tarımı yapıldığı için Ege Bölgesinde tarımı yapılıyor denebilir. Kenevir uyuşturucunun temel maddelerinden olduğundan devlet eli ile üretimi sınırlıdır. Kocaeli ve çevresi ketenin üretildiği tek yerdir.

Ayçiçeği yetiştirilirken bol su ister. Hasat zamanında ise kuraklığa ihtiyacı vardır. Bu sebeple Doğu Karadeniz kıyıları tarımına uygun değildir. Onun dışındaki bölgelerimizde sulama ile tarımı yapılmaktadır. Marmara Bölgesi ve Ergene Bölümü üretimde başı çekmektedir.

Zeytin tam bir Akdeniz iklimi bitkisidir fakat bu bölgede tarımı pek gelişmemiştir. Çünkü Akdeniz Bölgesinde geliri daha yüksek olan tarım ürünleri yetiştirilebilmektedir ve bunlara öncelik verilmektedir. Bu sebeple Ege Bölgesi üretimde başı çeker. Akdeniz bölgesi onu, Marmara bölgesi de Akdeniz’i takip eder. Gaziantep çevresinde yani Güney Doğu Anadolu’da ve Çoruh ile Artvin çevresinde yani Doğu Karadeniz’de de tarımı yapılabilmektedir. Devirli üretim özelliğine sahip olduğundan bir sene fazla üretilir bir sene az. Dünya’da zeytin üretimi açısından başı İtalya, İspanya, Yunanistan çeker. Türkiye ise 4. sıradadır.

Soya fasulyesi üretiminin %92 kadarı Akdeniz Bölgesinin elindedir. Adana ve Hatay illeri ise başta gelir. Bunun dışında Ege, Akdeniz, Güneydoğu Anadolu bölgelerinde sulamalı tarım alanlarında 2. ürün şeklinde kullanımı vardır. Yani Türkiye’de hem ana ürün hem de 2. ürün olarak tarımı yapılır. Bu bitkinin tohumu %35-45 protein ve %18-24 yağ içerir. Toprağa bol miktarda organik madde ve azot desteği yapar.

Yer fıstığının Türkiye’de üretiminin ne zaman başladığı tam olarak bilinmemektedir. Fakat ilk başlarda Trakya, sonra Ege, daha sonra Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu’ya yayıldığı tahmin edilmektedir. Osmaniye, güney kesiminde bu bitkinin ilk ekildiği yerdir. Bu bitki bir baklagildir. Baklagillerin temel özelliği havadaki serbest azotu toprağa bağlamasıdır. Yani yer fıstığı yetiştirilen yerde bir sonraki yetiştirilecek bitkiye azot ve organik madde yardımı yapmış olur. 34 bin hektarlık bir alana ekimi yapılmaktadır. Yaklaşık olarak dekar başına da 235 kilogram ürün elde edilmektedir. Tel yıllık ve çok yıllık çeşitleri ile birlikte 32 farklı türü vardır. İlk meyvesini 60. gününde veren bu bitkinin çiçeklenmesi 40-50 gün, çimlenmesi 7-8 gün sürmektedir. Akdeniz iklimi yetiştirilmesine uygundur. Adana ve çevresi tarımının en fazla yapıldığı yerdir. Bu bitkinin tohumunda %20-30 protein, %45-60 yağ, %18 karbonhidrat bulunmaktadır. Ayrıca vitamin ve madensel madde de içermektedir. Çerez ve yağ sanayinde önemli bir bitki olup kabuğu ve sapı bile çeşitli işlerde değerlendirilebildiğinden değerli bir bitkidir.

Susam aşırı sıcağı sever. Subtropikal, tropikal ve ılıman iklimde yetiştirilmesi yapılabilir. Gelişmesi 90 ila 120 gün süren bu bitki dikine büyümekte olup tek yıllıktır. 30 ila 125 santimetre arasında boyu olabilir. Tohumunda %25 protein, %50-60 yağ buunmaktadır. Yağ sanayi açısından önemlidir. Lezzetli ve besleyici olduğundan insanlar tarafından besin olarak da kullanılmaktadır. GAP sayesinde üretimi artıp 40642 hektarlık bir alana ve 9548 tonluk bir üretime ulaşılmıştır. Güneydoğu Anadolu Bölgesi ile Akdeniz ve Ege bölgesi üretiminde başı çeker.

Kanola bitkisi 1960 senesinde Türkiye’ye getirilmiş ve tarımına başlanmıştır. İlk olarak Trakya’da ekilmiştir. 1979 senesinde üretimine yasak gelmiştir öünkü küspesinde hayvanlara zararlı Glukosinolat, kendisinde ise insanlara zararlı Erusik asit bulunmaktadır. Geldiğinde bu bitkiye kolza denilmektedir. Yağlı tohumlu bitkiler sınıfındadır. Sonradan bilimsel çalışmalar bu bitkiyi belirtilen zararlı maddeleri içermeyen hale getirmiştir ve ilk denemeleri Kanada’da gerçekleştirilmiştir. Bu sebeple adı Kanola olmuştur. Ülkemizde de bitkisel yağ açığını kapatmak gerekmektedir. Bu sebeple kanola yaygınlaştırılmaya çalışılmaktadır. Şimdilil 2000 hektarlık bir alanda üretimi yapılmaktadır. Üretmesi zordur çünkü aşağıdan yukarı doğru olgunlaşır ve hasat zamanında tam olgunlaşmadan önce toplanmazsa alt kapsülleri çatlar ve dökülür. Ancak çok fazla erken hasat yapılırsa bu sefer de üst kapsüller tam olgunlaşamaz ve hasat kaybı görülür.

Üzüm soğuğa dayanıklıdır. Kışları -40 santigratta bile yaşayabilir. Yetişme alanı en geniş olan meyvedir. Ege ilk sırada, Güneydoğu Anadolu ikinci sırada üretimini yapar. Kuru üzüm ticaretinde Türkiye Dünya birincisidir ve ihracat yapmaktadır.

Elma yetişme alanı en geniş ikinci bitkidir. Tüm bölgelerde tarımı yapılabilir. En çok Amasya, Tokat, Kastamonu, Bursa, Burdur, Isparta, Antalya, Niğde ve Nevşehir’de üretimi yapılır.

İncir tam bir Akdeniz iklimi bitkisidir. Yani yazın kuraklık kışın ılıklık ister. Fakat buna rağmen Aydın başta olmak üzere en çok Ege Bölgesi’nde üretimi gelişmiştir. %81’lik üretim buradan gelir. Akdeniz, Güney Marmara, Güneydoğu Anadolu ve Batı Karadeniz bölümlerinde de üretimi yapılabilir. Kuru incirde Dünya ihracatçısı olan Türkiye bu konuda birincidir.

Fındık Karadeniz’de yetiştirilmektedir. Deniz seviyesinden 750 metre yukarıya kadar ve kıyıdan 60 km içeriye kadar üretimi yapılabilmektedir. 13-16 santigratlık yıllık ortalama sıcaklık üretimi için yeterlidir. %60 nemin altına Haziran ve Temmuz aylarında düşülmemelidir. Derin, humuslu ve zengin besine sahip toprakları sever. %83’lük üretim Karadeniz’den gelmektedir.

Antep fıstığı Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yetiştirmek için uygundur. Gazi Antep ve Şanlı Urfa en çok yetiştirildiği yerlerdir. Çitlembik ağaçları aşılandığı taktirde Ege ve Akdeniz bölgelerinde de tarımı yapılabilir. İhracat ürünlerimizdendir.

Yurdumuzda Hangi Tarım Ürünleri Üretilmektedir Hakkında Yorumlarınızı Hemen Paylaşabilirsiniz.

Bu yazıya ilk yorumu sen yaz!

Hemen Yorum Yaz

Adını veya rumuzunu yazabilirsin.