Böcek mevsimi gelmişken sizlere yakı böceği diğer adıyla kantaris nedir hakkında bilgi vereceğiz.
Yakı böceği, kantaris olarak da bilinir, Coleoptera (kınkanatlılar) takımının Meloidae familyasından yaklaşık 2 bin böcek türünün ortak adıdır. Bu böceklerin salgıladığı kantaridin adlı örseleyici madde özellikle Mylabris cinsinden ve Lytta vesicatoria türünden elde edilir. Kantaridin deri örseleyici özelliğinden ötürü siğillerin tedavisinde kullanılmaktadır. Yakıyla birçok hastalığın tedavi edildiğine inanıldığı dönemlerde çok daha yaygın bir biçimde kullanılan bu madde afrodizyakların da ana maddelerinden biriydi. Kantarislerin insan yaşamına hem yararlı hem zararlı etkileri vardır: Kantaris larvaları çekirge yumurtalarını yiyerek yararlı olur; ama erişkinleri tarla ürünlerinde önemli zararlara yol açar.
Kantarislerin erişkinleri salgıladıkları kantaridin nedeniyle maskelenmeye (kamuflaj) gereksinim duymadıklarından genellikle parlak renklerle bezelidir. Uzunlukları 3-20 mm arasında değişirse de büyük bölümünün uzunluğu 10-15 mm’dir. Uzun, ince, derimsi vücutlarını genellikle çizgiler ve bantlarla süslü, yeşil ya da mavi metal renginde kanat örtüsü (elitra) kaplar.
Dişilerin bıraktığı yumurta sayısı 4 bini bulabilir. Ama rastlantılara bağlı ve karmaşık başkalaşma süreci (hipermetamorfoz ya da aşın tüm başkalaşma) sonunda yumurtadan çıkan larvaların pek azı sağ kalır. Sitaris muralis türünün dişisi yumurtalarını yalnız yaşayan arıların yuvaları yakınına bırakır. Yumurtalardan çıkan larvalar kışı dinlenerek geçirir. İlkbaharda hareketlenen bu çok küçük larvalar yanlarından geçen anlara tutunarak onların yuvasına girer. Larva yuvada arının yumurtaları ve biriktirdiği besinleri yiyerek birçok gelişim evresinden geçer. Bu gelişim sürecinde tümüyle değişik bir biçim kazandığı ikinci larva evresine ulaşır. Beslenmesini sürdüren larva pupaya benzer bir evreden pupa evresine girer ve sonunda pupadan çıkan erişkin, tarla bitkilerinden beslenmeye başlar.
Bazı yakı böceklerinin (kantarislerin) dişisi (örn. Epicauta vittata) toprağın içine ya da üstüne kümeler halinde yumurta bırakır. Yumurtadan çıkan larvalar çekirge yumurtalarıyla beslenir ve bir dizi deri değiştirme döneminin ardından kışı Sitaris muralis gibi dinlenerek geçirir. İlkbaharda gelişmesini sürdüren larvalar gerçek bir pupa evresinden geçerek erişkin biçimini alır.
Meloinae alt familyasının üyeleri kötü tadından ötürü koruyucu işlev gören bir madde salgılar. Kantarislerin çoğunda bulunan arka kanatlar bu böceklerde yoktur. Çok daha kısa olan kanat örtüleriyse karın bölümünün tamamını kaplamaz. Bazı türlerin erkeğinde görülen kıskaç benzeri duyargalar, çiftleşme sırasında dişiyi tutmaya yarar. Bu altfamilyanın Meloe cinsi hem Avrupa’da hem de Kuzey Amerika’da bulunan yaygın bir gruptur.
Hemen Yorum Yaz