Hadi, Seyyid Şeyh bin Ahmed (d. 9 Kasım 1867, Malakka – ö. 20 Şubat 1934, Penang, Boğaz Kolonileri), Malayalı Müslüman modernist yazar, polemikçi, gazeteci ve yayımcı. Çağdaş Malay milliyetçiliğine önemli katkıları olmuştur.
Küçük yaşta Riau’daki (bugün Endonezya’da) Pulau Penyengat’a götürülen Seyyid Şevh’i, sultanın üvey kardeşlerinden biri evlat edindi. Seyyid Şeyh, Müslüman Ma- laylarm düşün ve edebiyat merkezlerinden olan Pulau Penyengat’ın entelektüel ortamında yetişti. 1901’de Singapur’a gittikten sonra, Malayalı Araplardan oluşan bir topluluğa katılarak 1906-08 arasında, ünlü reformcu dergi al-Imam’ı çıkardı. Kahire’ deki el-Manar örnek alınarak hazırlanan ve Muhammed Abduh ile yandaşlarının modernist görüşlerini savunan dergi, Güneydoğu Asya’daki Müslümanlara reformcu düşüncenin tanıtılmasında da önemli bir rol oynadı. Bu tarihten sonra Seyyid Şeyh, önemli bir din bilgini olmamasına karşın, Malaya’daki modernist mücadelenin merkezinde yer aldı.
1907’de Singapur’da, 1915’te Malakka’da, 1919’da da Penang’da medreseler kurulmasına katkıda bulundu. 1927’de Penang’da Jelutong Yayınevi’ni kurdu. Japon işgaline değin 14 yıl boyunca çok sayıda kitap, dergi ve benzeri yayın çıkardı. Bu yayınları temelde reformcu eğilimli olmakla birlikte, popüler gazetecilikten, ilk Malay romanlarına kadar modern edebiyatın her türünü kapsıyordu. Seyyid Şeyh ayrıca, bir Mısır aşk öyküsünden uyarladığı Faridah Hanum (1926) adlı bir roman yazdı; 1930’da Kasım Amin’in, kadınların kurtuluşu temasını ele alan Tahrirü’l-Mara adlı yapıtını Malay diline çevirdi; 1926-30 arasında aylık allkhwan dergisinin, 1928’den ölümüne değin de haftalık (sonradan 15 günlük) Saudara gazetesinin yayın yönetmenliğini yaptı; bu yayınlarda, çoğunlukla dinsel, siyasal ve toplumsal sorunlara ilişkin yazılar yazdı. Her iki yayın da, başka birçok yapıtı gibi bütün ülkede yaygın biçimde okunarak önemli edebi ve modernist etkiler yarattı.
Hemen Yorum Yaz