Nihat Reşat Belger Kimdir

Nihat Reşat Belger Hayatı, Nihat Reşat Belger Kimdir

Nihat Reşat Belger, (d. 7 Şubat 1882, İstanbul – ö. 29 Eylül 1961, İstanbul), Türkiye’de hidroklimatoloji eğitimini başla­tan, Yalova Kaplıcaları’nı çağdaş bir kür merkezi olarak düzenleyen hekim ve siyaset adamıdır.

Şûra-yı Devlet Temyiz Mahkemesi reisi Mehmed Reşad Bey’in oğluydu. Ortaöğre­nimini Üsküdar Paşakapısı Askeri Rüştiyesi ile Kuleli Askeri Tıbbiye İdadisi’nde yaptı. 1901’de Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane’den (Askeri Tıbbiye) yüzbaşı rütbesiyle mezun oldu. Ertesi yıl bulaşıcı hastalıklarla ilgili araştırma yapması için Hindistan’ın Bom­bay kentine gönderildi. Orada yaklaşık bir buçuk yıl veba ve veba aşısı üzerinde çalıştı.

İstanbul’a dönünce Beyrut Askeri Hasta- nesi’ne atandı. Ama Askeri Tıbbiye eczacıbaşısı Refik Bey tarafından hakkında sara­ya, Valiaht Reşad Efendi’yle ilişkisi olduğu ve Avrupa’ya kaçıp Jön Türkler’e katılacağı yolunda bir jurnal verilmesi üzerine, Bey­rut’a varınca tutuklandı. Eczacı Hüseyin Hulki Bey’in yardımıyla Paris’e kaçtı. 1904’te Paris Tıp Fakültesi’ne girdi, bir yandan da II. Abdülhamid yönetimine karşı çalışmalar yapan Jön Türkler’e katıldı. Ha­reket içinde Prens Sabaheddin’in görüş­lerini benimseyenler arasında yer aldı.

II. Meşrutiyet’in ilam (1908) üzerine İstan­bul’a döndü. Ama İttihat ve Terakki ile ilişkileri iyi değildi. Mahmud Şevket Paşa’ nın öldürülmesi olayıyla ilgili olarak tutuk­lanabileceği yolunda dostu Talat Bey (Paşa) tarafından uyarılınca, 1913’te yeniden Pa­ris’e kaçtı. 1916’da tıp fakültesindeki lisansüstü eğitimini tamamlayarak Contribution du diagnostic precoce du cancer de l’estomac (1916; Mide Kanserinin Erken Tanısına Katkı) başlıklı teziyle doktor unvanım aldı. 1. Dünya Savaşı nın sona ermesinden sonra 1918’de Türkiye’ye döndü ve Gureba-i Müslimin Hastanesi’nde kısa bir süre Dahi­liye Kliniği şefliği yaptı. Yeniden Fransa’ya giderek 1919’da Paris’te bir haberalma bü­rosu kurdu ve Echo de l’Orient adlı bir dergi yayımlamaya başladı. Dergide I. Dünya Savaşı’ndan sonra Türkiye konusundaki haksız hüküm ve kararların önüne geçilmesi gerektiğini vurgulayan yazılar yazdı. 1921’de Ankara Hükümeti’nce hariciye ve­kili Bekir Sami Bey’in başkanlığında Lon­dra Konferansı’na gönderilen kurulda mü­şavir olarak bulundu. Daha sonra Ankara Hükümeti’nin Paris’teki yan resmî temsilci­liğine atandı. Hariciye vekili Yusuf Kemal Bey’in (Tengirşek) Londra görüşmelerine de müşavir olarak katıldı ve 1922’de hükü­metin Londra temsilcisi oldu. Lozan Konfe­ransında siyasi müşavir üye sıfatıyla bulun­du. Antlaşmanın imzalanmasından sonra Türkiye’ye döndü.

Bir süre sonra bir daha Paris’e gitti, çeşitli kliniklerde çalıştı. 1936’da Türkiye’ye dön­dü. Atatürk tarafından Yalova Kaplıcaları işletme müdürlüğüne ve mütehassıs hekimliğine getirildi. Kaplıcanın her türlü tıbbi düzenlemesiyle görevlendirilen Nihat Reşat Belger, kaynaktan çıkan sıcak suların bentlenmesini sağladı ve modern tedavi yöntemlerinin uygulanmasını gerçekleştirdi. 1938’de Atatürk’ü muayene ederek hastalı­ğına ilk kez siroz tanısı koydu. Atatürk’ün emriyle, onun devamlı doktoru Neşet Ömer İrdelp’e yardımcı oldu.

Atatürk’ün vasiyeti uyarınca, 1938’de İs­tanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde kuru­lan Hidroloji ve Klimatoloji Kürsüsü profe­sörlüğüne atandı. 1950’de İstanbul’dan milletvekili seçildi. Demokrat Parti’nin ilk kabinesinde kısa bir süre sağlık ve sosyal yardım bakanlığı yaptı (23 Mayıs – 20 Eylül 1950). 1950’de Kızılay Derneği başkanlığın­da, 1951’de de Kızılhaç Dernekleri Birliği başkan vekilliğinde bulundu. Çeşitli ulus­lararası hidroklimatoloji kongrelerine katıl­dı. 27 Mayıs 1960’tan sonra Kurucu Meclis üyesi oldu ve bu görevi sırasında öldü.

Nihat Reşat Belger, 1953’te Paris Tıp Akademişi’ne üye seçildi. Cenah İsmail Paşa ve Âkil Muhtar Özden’den sonra bu akademiye seçilen üçüncü Türk üye oldu. Mide-bağırsak hastalıkları, mide kanserinin erken tanısı, şeker hastalığında pankreas salgısı, kolit, bağırsak kanseri, ender görü­len kemik hastalıkları konusundaki araştır­ma ve yayınlan nedeniyle 1957’de kendisine Sorbonne Üniversitesi tarafından onur dok­toru unvanı verildi. Yalova Termal Kürü, Endikasyon ve Teknik (1938) ile Hydrologie ve Climatologie Medicale Kürsüsü Açış Dersi (1940) adlı yapıtları vardır.