Gerçek anlamının dışında kullanılan, tamamen ironi yapmak amaçlı üretilmiş sözcük kalıplarıdır. Bu sözcük kalıpları değiştirilemez, farklı anlamlarda kullanılamaz.
Mecaz nedir? Mecaz anlam nedir? Mecaz ve mecaz anlatım konu anlatımı. Mecazla ilgili örnekler. Kapalı istiare, açık istiare nedir? Ad aktarması, dolaylama nedir? Ad aktarması örnekleri.
Daha geniş anlamda mecaz anlam, gerçek anlamının tamamen dışına çıkarak başka bir anlamı ifade etmek için kullanılmış kelime grupları veya kelimeler olarak tanımlanabilir. Bu kelimeler kesinlikle kendi gerçek anlamlarını taşımamaktadır. Mecaz anlamın amacı, anlatıma zenginlik katmak, söz sanatı yapmak, cümlenin anlamını ve içeriğini güçlendirmektir. Kullanılan kelimeler, başka kelimelerle benzerlik kurmak amacıyla üretilir. Mecaz anlamı anlatmak için şu güzel iki örnek yeterli olacaktır:
İşsizlik sorunu hükümeti terletecek.
Derdim çoktur, hangisine yanayım.
Altı çizili kelimelerde kullanılan anlam tamamen gerçek anlamının dışındadır. Birinci cümlede terletmek anlamı gerçekten terletmek için değil, bir kurumu zor durumda bırakmak amacıyla kullanılmıştır. Aynı şekilde ikinci cümlede de yanmak kelimesi gerçek manada yanmak anlamında değil üzülmek anlamında kullanılmıştır.
Mecaz anlamlar ilgi yoluyla benzetme amaçlı kullanılabilir. Benzeyen ve benzetilen arasındaki ilişkinin türüne göre benzetme açık istiare veya kapalı istiare şeklinde olabilir.
Kurban olam, kurban olam
Beşikte yatan kuzuya (açık istiare)
Tekerlekler yollara bir şeyle anlatıyor. (kapalı istiare)
Ad aktarması: İlgi yoluyla yapılan mecazlara ad aktarması denir. Benzetme amacı gütmez. Sadece belirtilen şeyi doğrudan anlatmak için kullanılır. İç-dış, parça-bütün, neden-sonuç ilişkisine göre belirlenir. Aşağıdaki örneklerde ad aktarmasına dair örnekler bulabilirsiniz.
Saçını kestir demedim mi?
Bereket yağıyor; çiftçinin yüzü gülecek.
Ayağını çıkarmadan girebilirsin.
Bu olaylara Ankara sessiz kalıyor.
Orhan Veli’yi okur musun?
Hemen Yorum Yaz