Kınalızade Ali Efendi Kimdir Hayatı

Kınalızade Ali Efendi Hayatı, Kınalızade Ali Efendi Kimdir

Ali Efendi (kınalızade) (d. 1510, Isparta – ö. 1572, Edirne), Osmanlı ahlak ve siyaset felsefecisidir.

II. Mehmed’in (Fatih) hocalarından Kadı Emrullah Efendi’nin oğludur. Dedesi Abdülkadir Hamidi sakalına kına yaktığından soyundan gelenler Kınalızade sanıyla anıl­mıştır. Ünlü ulema ailesi Kınalızadelerden olan Ali Efendi, İstanbul’da medrese öğre­nimi gördükten sonra çeşitli medreselerde müderrislik yaptı. Süleymaniye Medresesi’nde sahn müderrisliğine getirildikten son­ra ilk kez 50 akçe yevmiye ile müderrislik yapanlardan biri oldu. Şam, Kahire, Bursa ve İstanbul kadılıklarında bulundu. 1571’de Anadolu kazaskerliğine getirildi.

Kınalızade Ali Efendi, fıkıh, tefsir ve hadis alanlarında birçok yapıt verdi. Bunların büyük bir bölümü haşiye (açıklama), talikat (haşiyenin herhangi bir bölümünün açıkla­ması) ve şerhtir. Ali Efendi’nin en ünlü yapıtı 1564’te Şam kadısı iken yazdığı Ahlâk-ı Alâi’âiv (1833). İlk Türkçe ahlak ve siyaset felsefesi kitabı olan Ahlâk-ı Alâi’de İslam düşünürleri Nasıreddin Tusi, Celâled- din Devvani ve Hüseyin Vaiz’in etkisi görü­lür. Ali Efendi bu arada kendine özgü, ilginç görüşler de ortaya koymuş, evrenin oluşumu ve hareketi, devlet yönetimi, aile gibi konulara değinmiştir. Ali Efendi’nin bu yapıtını Aristoteles’in ahlak felsefesinin et­kisinde yazdığı yönündeki görüş oldukça tartışmalıdır. Osmanlı Devleti’nin yıkılışına değin Ali Efendi’nin yapıtlarından çıkarıl­mış özetler okullarda okutulmuştur.