İşçi Muhalefeti

İşçi Muhalefeti Nedir, İşçi Muhalefeti Tarihi

İşçi Muhalefeti, Rusça raboçaya oppozîtsIya, Sovyet tarihinin ilk döneminde, Komünist Parti içinde, işçi haklarını ve sanayinin denetiminin sendikalara verilme­sini savunan gruptur. Grubun yenilgiye uğra­ması, 1921’de hükümetin Yeni Ekonomi Politikası’nı (NEP) rahatça uygulamaya koymasına ortam hazırlamış, ayrıca bu olay parti içinde görüş ayrılıklarının bastırılması için örnek oluşturarak daha sonra Stalin’in diktatörce bir denetim kurmasına giden yolu açmıştır.

Grup 1919’da parti merkez organlarının yerel parti birimleri ve sendikalar üzerinde egemenlik kurmasını, sanayi işletmelerinin denetiminde işçilerin ağırlığının azaltılması­nı, sanayide giderek daha çok “burjuva” uzmanın görevlendirilmesini ve işletmeler­de grup denetimi yerine tek kişi yönetimini sağlama çabalarını eleştirerek gelişmeye başladı. 1920-21 yıllarında Leon Troçki’nin sendikaları devlet organlarına dönüştürme planına karşı çıkarak bağımsız bir muhale­fet grubu durumuna geldi. Çoğunlukla sendikacılardan oluşan İşçi Muhalefeti’ne A.G. Şlyapnikov ve S.P. Medvedev ile sonraları Aleksandra Kollon- tay önderlik etti. Hareket yalnızca sendika­ların bağımlılığına karşı çıkmakla kalmıyor, aynı zamanda proletaryayı en dolaysız tem­sil eden kurum olarak sendikaların ulusal ekonomiyi ve tek tek işletmeleri denetleme­si gerektiğini vurguluyordu. İşçi Muhalefeti partinin tabanında yaygın bir destek bul­duysa da hiçbir önemli önderi saflarına kazanamadı.

Partinin X. Kongresi’nde (Mart 1921) İşçi Muhalefeti’nin platformu reddedilerek gö­rüşleri mahkûm edildi ve grubun dağıtılması kararı alındı. Grup üyeleri buna karşm etkinliklerini sürdürdüler; parti içinde de­mokrasi olmadığını, merkez yönetiminin işçilere ve yerel özerkliğe saygı duymadığı­nı, parti önderlerinin yandaşlarını uzak bölgelere göndererek muhalefeti ortadan kaldırmaya çalıştığını öne sürdüler.

İşçi Muhalefeti Şubat 1922’de III. Enter­nasyonal (Komintern) Yürütme Komitesi’ ne Rus Komünist Partisi’nin yanlışlarını düzeltmesi ve muhalefete saldırmaya son vermesi istemiyle başvurdu (22’ler Bildirge­si). Ama bu girişim sonuçsuz kaldı. Parti’ nin XI. Kongresi (Mart-Nisan 1922) muha­lefet önderlerini partiden atma yoluna gitmediyse de görüşlerini yasakladı ve etkin­liklerini kısıtladı. İşçi Muhalefeti’nin kalan üyeleri 1926’da öbür muhalif unsurlarla birleşerek Stalin’in parti üzerinde tam bir denetim kurmasını engellemeye çalıştılar, ama kısa süren bu birlik başarısız oldu. 1933’te İşçi Muhalefeti’nin bütün önderleri partiden atılmıştı; 1930’lardaki parti içi temizlikler sırasında, Kollontay dışında tü­mü ortadan kaldırıldı.