Hareket Nedir

Hareket Nedir Kısaca Bilgi

Hareket nedir, hareketin tanımı şöyle : Bir cismin konumunun belli bir zaman içindeki değişim uzunluğuna hareket denir. Hareketin iki özelliği vardır: Birinci özelliği hareketin bulunduğu konuma göre belirlenmesidir. Karmaşık bir özellik olduğu için tren örneğiyle bunu anlaşılabilir hale getirebiliriz. Hareket halindeki bir trende oturan yolcu trene göre hareketsizdir. Ancak bulunduğu yola göre hareketlidir. Ayrıca hareket ve zaman da birbirine bağlı iki kavramdır. İnsanın hareketi zaman kavramıyla mı belirleyeceği yoksa zaman kavramının çevresindeki hareketlere göre gözlem yapılarak mı belirleneceği konusunda kesin bir bilgi olmadığı için fizikçiler zamanı dördüncü boyut olarak anlamlandırır.

Koordinat Sistemleri

Bir hareketin tanımlanabilmesi için koordinat sistemi oluşturulmuştur. Cismin durduğu noktanın koordinat sistemi belirlenir. Koordinat sistemindeki cisim gözlemciye göre hareket etmemektedir.

Yer’e bağlı koordinat sistemindeyse cisim hareket halindedir. Zaman fonksiyonuna göre koordinatlar belirlenir. Mesela bir ev Yer’e bağlı sistemde hareketsiz ama dört yıldızlı koordinat sisteminde hareketlidir. Uzayda sabit olarak gördüğümüz yıldızların aslında hareketli olup olmadıkları kesin olarak bilinemez. Ancak günümüzdeki fizikçilerin görüşlerine göre yıldızlar, Dünya’daki cisimlere göre hareket halinde olan varlıklardır.

Bazı Hareketler

Hareketin yönü dümdüz olduğunda doğrusal, daire şeklinde olduğunda daireseldir. V hızının mutlak değeri sabit olduğunda bu hareket düzgün hareket, hızın karesi zamanla artıyorsa bu hareket düzgün hızlanan, hızın karesi zamanla azalıyorsa bu hareket düzgün yavaşlayan olarak belirlenir. Doğrusal yörüngedeki sabit ivmede hareket düzgün hızlanan harekettir. O noktasından geçen bir hareketin etkisindeki M maddesinin hareketine merkezi kuvvet denir. O-M yarıçapının vektörünün süpürdüğü alan zamanla doğru orantılıdır. İşte gezegenler Güneş’in etrafında bu bahsettiğimiz merkezi kuvvet sayesinde döner.

Hareket Miktarı

M kütleli cismin V hızıyla hareketinin oluşturduğu vektör mv’dir. Klasik Dinamikte m sabit kabul edildiği için vektör V ile orantılıdır.  Bağıl dinamikte ise m sabit değildir. Hıza bağlı olarak değişir.  orantılıdır.
Buna karşılık bağıl dinamikte, m kütlesi sabit değildir, hıza bağlıdır. Maddesel bir sistemin hareket miktarı, kendisini oluşturan noktaların hareket miktarları toplamıdır:

p* = 2m, V

Vi ve Mi bir A+ cisminin hızını ve kütlesini sembolize eder.  Maddesel bir sistemin hareket miktarı, G eylemsizlik merkezinin VG hızıyla, sistemin M toplam kütlesinin çarpımıyla bulunur. Hareket miktarının zamana göre türevi, uygulanan kuvvetlerin genel bileşkesine eşittir. Buna hareket miktarı teoremi denir.

Bu teorem eylemsizlik merkezindeki hareketin merkezin çevreden hareketinden bağımsız olarak hesaplanmasını sağlar.  Bütün kuvvetlerin eylemsizlik merkezine uygulandığını varsaymak ve yukarıdaki teoremi aktaran, dinamikte kullanılan şöyle bir bağıntı yazılabilir:

d(MVG) _ dt

Sürtünmesiz Veya Sürtünmeli Hareket

Cisimlerin hareketinde sürtünme kuvvetinin olmadığı veya sıfır olarak varsayıldığı harekete sürtünmesiz hareket denir. Bu durumda dayanaklara olan tepkiler birbiriyle temas halindeki iki yüzeyin ortak teğet düzlemine denktir.

Sürtünmeli kuvvetin tanımını yapmak daha zordur.  Temas tepkileri, teğet düzleminin normaliyle bir açı oluşturur, bu açının değeriyse, bazıları zor hesaplanan pek çok parametreye bağlıdır.

Sürekli Hareket

Termodinamiğe göre bir mekanizmanın sürekli hareketinin enerji kaybının olmadan oluşmasına imkan yoktur. Sürekli hareket deyimi karışıklığa neden olur. Sürekli hareketin olanaksızlığı insan yapımı makinelere uygulanabilir. İnsanın bir gökcisminin çevresindeki bir cismi uydulaştırması sürekli hareketi elde etmesini sağlar. Birinci tür sürekli hareket dış ortamla bağlantısı olmayan bir makineyle gerçekleştirilir. Sistemin içindeki karşılıklı dönüşümlerin sonucu olarak hareket meydana gelecektir. Ancak katı sıvı ve gazlardaki her hareket sonunda ortaya bir sürtünme kuvveti ortaya çıkar. Bu sırada enerji harekete değil ısı enerjisine dönüşür. İkinci harekette ise ısı enerjisi tek bir kaynaktan alınarak çalışan bir makineye geçirilir. Mesela bir gemi deniz suyunun soğutulmasıyla oluşacak enerjiyle hareket eder. Ancak Carnot ilkesine göre böyle bir makinenin yapılması olanaksızdır.

Bir Yıldızın Öz Hareketi

Bir yıldızın gökyüzündeki yıllık yerdeğişimine onun öz hareketi denir. Yay saniyesine göre ve açısal olarak belirlenir. bu öz hareket çok küçüktür. Bazı yıldızların öz hareketi yılda bir saniye bile değildir. Büyük çoğunluğunun hareketi 0,01 saniyenin bile altındadır. Bu kadar küçük yer değişiminin hesaplanması ancak yirmişer yıllık aralarla çekilen gökyüzü fotoğraflarındaki yıldız mesafelerinin farklarının hesaplanmasıyla ölçülebilir. Yıldızların uzay hareketindeki öbür bileşeni radyal hızdır.

Hareket Nedir Konusunda Bilgi Verdik. Yorumlarınızı Aşağıdan Hemen Yazabilirsiniz.