Edim Nedir – Edim Türleri

Edim Nedir, Edim Türleri Hakkında Bilgi

Edim, borçlunun alacaklıya karşı vermekle, yapmakla ya da yapmamakla ya da yapıl­masına katlanmakla yükümlü olduğu şey ya da konu. Edim, borç ilişkisinin zorunlu öğesidir. Maddi ve ekonomik bir değer taşıyabileceği gibi, manevi bir değer de taşıyabilir. Edimin bir borç ilişkisi doğura- bilmesi için, belli, saptanabilir, olanaklı ve hukuka uygun olması gerekir.

Edim içeriğine göre, olumlu ya da olumsuz olarak ikiye ayrılır. Konu, vermek ya da yapmak ise, edim olumludur. Olumlu edim, borçlunun mal varlığına giren ya da yalnızca tasarruf ettiği şeylerle yerine getirilebiliyorsa maddi edim; borçlunun kişisel yeteneği, beden ya da akıl gücüyle yerine getirilebiliyorsa kişisel edim sayılır. Maddi edimi üçüncü kişiler de yerine getirebilir; ama kişisel edimi bizzat borçlu yerine getirme­lidir.

Borç ilişkisinin konusu, borçlunun bir eylemi ya da işlemi yapmaması biçiminde ortaya çıktığında olumsuz edim söz konusu olur. Olumsuz edim katlanma biçiminde de olabilir.

Edim, yerine getirilme süresine göre üçe ayrılır: Borçlunun bir defada yerine getir­mesi gereken edimlere süreksiz edim; za­man içine yayılan aralıksız eylemlerle yeri­ne getirilen edimlere de sürekli edim denir. Aralıklı edim ise, borçlunun zaman içine yayılan aralıklı eylemlerle yerine getireceği edimdir; düzenli aralıklı ya da düzensiz aralıklı olabilir.

Edim bölünebilir ya da bölünemez nitelik­te olabilir; değerine, niteliğine ve amacına zarar gelmeksizin parçalara ayrılabiliyorsa bölünebilir, ayrılamıyorsa bölünemez edimdir. Kısmi ifa ancak bölünebilir edimli borçlarda söz konusu olabilir.

Edimin kapsamı, sözleşmelerde tarafların iradesiyle, başka nedenlerden doğan borç­larda ise yasa ile saptanır. İdare hukukunda da yönetimin ya da yönetilenlerin, muhata­bı belli olmak koşuluyla, edimde bulunma yükümlülüğü söz konusu olur. Bireyin yö­netime karşı yerine getirmesi gereken edim­lerden en tipik olanı vergidir. Yönetim, edimlerini ya kendisi yerine getirir ya da başkasına yaptırır. Bireyin bazı edimleri yerine getirmemesi durumunda, yönetim bunu üstlenebilir. Örneğin yıkılma tehlikesi gösteren bir binanın maliki, onu yönetimin belirlediği süre içinde yıkmazsa, yönetim kendi olanaklarıyla binayı yıkar ve masrafı­nı malikten alır. Bununla birlikte bireyin bizzat yerine getirmesi gereken borçlarında yönetimin onun yerine geçerek edimi yerine getirmesi söz konusu olamaz.

İdarenin yerine getirdiği kamu hizmeti de gerek kavramsal içeriği gerek amacı yönün­den bir edimdir. Edim ne deme nedir, edim türleri bilgisini aktardık.