Desen şiir, dizelerin ya da tipografinin, sözcüklerin duygusal içeriğini yansıtacak ya da artıracak biçimde düzenlendiği şiir. Kübist ya da somut şiir olarak da adlandırılan bu şiirlerin kökeni, eski çağa dayanır. Yaklaşık 980’e ait olan Yunan Antolojisi’nde balta ve yumurta biçimlerinde birer şiir yer alır. Daha sonraki örneklerin en ilginçleri, 16. yüzyıl İngiliz metafizik şairi George Herbert’ın kanat biçiminde dizilen “Easter Wings” (Paskalya Kanatları) ve sunak biçimindeki “The Altar” (Sunak) adlı şiirleridir.
19. yüzyılda Fransız simgeci şair Mallarme Un Coup de des jamais n’abolira le hasard (1897; Zorla Şans Dönmeyecek, 1985) şiirinde, değişik büyüklükte harfler kullandı. 20. yüzyılda bu şiir türünü deneyen Apollinaire’in, bir konuyu aynı anda her yönüyle göstermeye çalışan kübist ressamlardan esinlenerek yazdığı Calligrammes’daki (1918; Kal igr anılar) şiirleri, görsel özellikleriyle de dikkati çeker; yağmurdan söz eden bir şiirinde sözcükler uzun, eğri çizgiler biçiminde dizilmiştir. Bu görsel yenilikleri şiirin anlamlı öğeleri olarak kullanmada belki de en başarılı olan şairlerden biri, şiirlerinde garip tipografi düzenlemelerinden yararlanan ünlü ABD’li şair e. e. cummings’dir (1894-1962). Somut şiir türünü deneyen bazı şairler, demir ve benzeri dayanıklı malzemeler kullanarak şiirlerine maddi bir varlık kazandırmaya çalışmışlardır.
Hemen Yorum Yaz