Çarter sözleşmesi, deniz ticaret hukukunda, bir yükün taşınması için yapılan navlun sözleşmesi türü. Gemiyi tutana yalnızca geminin taşıma kapasitesinden yararlanma hakkını verir; gemi sahibi, geminin sefer ve yönetimini elinde tutmaya devam eder.
Taşıtana ayrılan yerin hacmine göre, tam ve kısmi çarter olarak ikiye ayrılır. Tam çarterde geminin tümü tutulur. En çok kullanılan tür budur. Kısmi çarterde geminin belirli bir yeri taşıtana ayrılır. Geminin kullanılma biçimine göre ise yolculuk çarteri ve zaman üzerine çarter söz konusu olur. Yolculuk çarteri, bir geminin belirli bir yükü bir limandan ötekine taşımak üzere tutulmasıdır; gemi birden çok yolculuk yapmak üzere de tutulabilir. Zaman üzerine çarterde ise, gemi belirli bir zaman için tutulur ve navlun zaman ölçüsüne göre saptanır. Bu sözleşmede gemiyi tutan, ambar ve kumanya giderlerini karşılar; ayrıca kaptan ve adamlarına karşı ticari alanda sınırlı bir talimat yetkisinden yararlanır. Genel ticari uygulamada pek sık başvurulmayan çıplak gemi çarteri ve götürü usûlde çarter öteki sözleşme biçimlerini oluşturur.
Çarter sözleşmesi yasaya göre özel bir biçime bağlı değildir. Uygulamada denizcilik işleriyle uğraşan simsarlar (broker) aracılığıyla ve “tip-sözleşme”lerdeki koşullarla yapılır. Taraflar ya da onlar adına hareket eden yetkili aracılar, fixing letter denen bir belgede sözleşmenin önemli koşullarını özet olarak saptadıktan sonra, yazılı sözleşmeyi hazırlar. Yasal açıdan yazılı sözleşme zorunlu olmamakla birlikte, bu yöntem bir kanıtlama aracı olarak yaygın biçimde kullanılır. Taraflardan her biri kendisine navlun sözleşmesine ilişkin bir belge (Türk hukukunda çarter parti) verilmesini isteyebilir (Türk Ticaret Kanunu, m. 1017). Yazılı sözleşme hazırlanırken Ba’k Ülkeleri ve Uluslararası Deniz Konferansı (BIMCO) ile Birleşik Krallık Deniz Ticaret Odası’nın (Chof Sh) hazırladığı formüllere uyulur. Herhangi bir anlaşmazlık çıktığında, ilgili mahkeme çarter sözleşmesi belgesini inceleyerek konuya açıklık getirir. Ama uygulamada anlaşmazlıklar çoğu kez hakemlik yoluyla çözülür. Çarter sözleşmelerinin en önemli maddeleri malın yüklenmesi ve boşaltılması için öngörülen gün sayısına ve giderleri kimin karşılayacağına ilişkin olanlardır.
Çarter Sözleşmesi nedir, Çarter Sözleşmesi Hakkında Bilgiler verdik.
Hemen Yorum Yaz