Büyük Valide Hanı

Büyük Valide Hanı Hakkında Bilgi

Büyük Valide Hanı, İstanbul’da, Beyazıt semtinde, Çakmakçılar Yokuşu üzerinde han yapısı. Yazıtı olmadığı için kesin ya­pım tarihi bilinmemektedir. 17. yüzyılda IV. Murad’ın annesi Kösem Sultan tarafın­dan yaptırılmıştır. İki katlı, üç avlulu bir yapıdır ve İstanbul’daki üç avlulu hanların ilk örneği olması açısından önem taşır. Bulunduğu yerin yerleşim özelliklerine uyu­larak organik bir tarzda tasarlanmıştır. Be­den duvarları, üç sıra tuğla, bir sıra kesme taşlarla almaşık olarak örülmüş, iç duvar­larda moloz taş kullanılmıştır. Giriş kapısı­nın üstünde taş konsollarda oturan çıkıntı bir bölüm vardır. Burasının saçağı asıl cephe saçağından daha aşağıdadır. Giriş, beşik tonozlu bir geçitle hanın ilk avlusuna açılır. Bu avlu, öbürlerine göre daha küçük ve üçgen biçimindedir. İkinci avlu 63 m x 66 m’lik boyutlarıyla bir meydanı andırır.

Her iki avludan da üst kata merdivenle birer bağlantı vardır. Avluların oda düzen­leri aynıdır. Zemin kat revakları gerisindeki mekânlar her iki avluda da depo olarak düşünülmüştür. Üçüncü avlu ince uzun bir dikdörtgen biçiminde olup, bir rampa ile inilen bodrumu ahırlara ayrılmıştır. Handa birinci ve ikinci avluda 153, üçüncü avluda 57 tane olmak üzere toplam 210 oda vardır. Bütün avlularda zemin kattaki oda ve revaklar beşik tonozla örtülüdür. Üst katta ise revakların örtüsü tonoz, odalarınki kubbe­dir. Bugün çok harap bir durumda olan Büyük Valide Hanı, gerek iç mekân düzeni,gerek çatı örtüsü yönünden zaman içinde büyük değişikliklere uğramıştır.