Azot Grubu Elementleri

Azot Grubu Elementleri Nelerdir

Azot grubu elementleri, periyodik tablo­nun Va grubunu oluşturan kimyasal ele­mentler dizisidir. Azot (N), fosfor (P), arsenik (As), antimon (Sb) ve bizmut (Bi) bu grupta yer alır.

Azot grubundaki bütün elementler yer ka­buğunda bulunur. Özellikle azot, bütün canlıların yapısındaki proteinlerin ağırlık bakımından yüzde 16’sını oluşturduğu gibi, atmosferde de en çok bulunan gazdır. Fosfor, yer kabuğunda en bol bulunan elementler arasında 12. sırayı alır. Ancak, yeryüzünde en yaygın dağılım gösteren elementlerden biri olmasına karşılık, kolay­ca kimyasal tepkimelere girdiği için serbest halde bulunmaz. Azot ve fosfor kadar yaygın olmayan öbür üç element ise, doğa­da hem element, hem bileşikler halinde az miktarda bulunur.

Periyodik tablodaki hiçbir grup, fiziksel durumları açısından azot grubu elementleri kadar çeşitlilik göstermez. Örneğin azot yaklaşık -200°C’de sıvılaşan bir gaz, bizmut ise 271°C’de eriyen bir katıdır. Azot grubu elementlerinin kimyasal özellikleri de çok farklıdır. Azot ve fosfor ametal, arsenik ve antimon metalsi, bizmut ise tipik bir metal­dir. Dış görünümleri açısından da grup elementleri arasında büyük farklar vardır. Azot, gerek gaz, gerek sıvı durumundayken renksizdir. Fosfor, çok kolay tepkime veren beyaz fosfor, daha az tepkin olan kırmızı fosfor ve içlerinde en kararlıları olan siyah fosfor gibi ayrı biçimlenmeler gösterir. Ar­senik genellikle donuk gri renkte, metalsi bir katıdır. Kolay kırılır bir katı olan antimon gümüş renginde ve metal görünü­mündedir. Bizmut, pembe pırıltılı, gümüş beyazı bir metaldir.

Azot grubu elementleri kimyasal özellikle­ri açısından birbirlerinden çok farklı olmak­la birlikte, atomlarının elektron yapıların­daki ortak özellikler nedeniyle bazı kimya­sal davranış benzerlikleri gösterir. Gerçek­ten de bu gruptaki elementlerden her birinin en dış kabuğunda beş elektron vardır. Bu elektronlardan ikisi i yörüngem- sisine yerleşmiş, öbür üç elektron ise üç p yörüngemsisinin her birine teker teker da­ğılmıştır. Dış elektronların bu yerleşimi nedeniyle yan dolu olan üç p yörüngemsisi, başka element atomlarının yan dolu yörüngeleriyle etkileşerek üç ortaklaşım bağının kurul­masına olanak sağlar. Azot grubu element­leri arasındaki bir başka benzerlik, üç ortaklaşım bağının kurulmasından sonra geride bölüşülmemiş bir elektron çiftinin kalmasıdır. Molekül, başka bir bileşik oluş­tururken bu bölüşülmemiş elektron çiftini örneğin azotta olduğu gibi kolayca verebi­lir; fosfor, arsenik ve antimonun bu olanağı daha azdır, bizmut ise elektron çiftini veremez.

Bu yazıya ilk yorumu sen yaz!

Hemen Yorum Yaz

Adını veya rumuzunu yazabilirsin.