Azot Grubu Elementleri Nelerdir
Azot grubu elementleri, periyodik tablonun Va grubunu oluşturan kimyasal elementler dizisidir. Azot (N), fosfor (P), arsenik (As), antimon (Sb) ve bizmut (Bi) bu grupta yer alır.
Azot grubundaki bütün elementler yer kabuğunda bulunur. Özellikle azot, bütün canlıların yapısındaki proteinlerin ağırlık bakımından yüzde 16’sını oluşturduğu gibi, atmosferde de en çok bulunan gazdır. Fosfor, yer kabuğunda en bol bulunan elementler arasında 12. sırayı alır. Ancak, yeryüzünde en yaygın dağılım gösteren elementlerden biri olmasına karşılık, kolayca kimyasal tepkimelere girdiği için serbest halde bulunmaz. Azot ve fosfor kadar yaygın olmayan öbür üç element ise, doğada hem element, hem bileşikler halinde az miktarda bulunur.
Periyodik tablodaki hiçbir grup, fiziksel durumları açısından azot grubu elementleri kadar çeşitlilik göstermez. Örneğin azot yaklaşık -200°C’de sıvılaşan bir gaz, bizmut ise 271°C’de eriyen bir katıdır. Azot grubu elementlerinin kimyasal özellikleri de çok farklıdır. Azot ve fosfor ametal, arsenik ve antimon metalsi, bizmut ise tipik bir metaldir. Dış görünümleri açısından da grup elementleri arasında büyük farklar vardır. Azot, gerek gaz, gerek sıvı durumundayken renksizdir. Fosfor, çok kolay tepkime veren beyaz fosfor, daha az tepkin olan kırmızı fosfor ve içlerinde en kararlıları olan siyah fosfor gibi ayrı biçimlenmeler gösterir. Arsenik genellikle donuk gri renkte, metalsi bir katıdır. Kolay kırılır bir katı olan antimon gümüş renginde ve metal görünümündedir. Bizmut, pembe pırıltılı, gümüş beyazı bir metaldir.
Azot grubu elementleri kimyasal özellikleri açısından birbirlerinden çok farklı olmakla birlikte, atomlarının elektron yapılarındaki ortak özellikler nedeniyle bazı kimyasal davranış benzerlikleri gösterir. Gerçekten de bu gruptaki elementlerden her birinin en dış kabuğunda beş elektron vardır. Bu elektronlardan ikisi i yörüngem- sisine yerleşmiş, öbür üç elektron ise üç p yörüngemsisinin her birine teker teker dağılmıştır. Dış elektronların bu yerleşimi nedeniyle yan dolu olan üç p yörüngemsisi, başka element atomlarının yan dolu yörüngeleriyle etkileşerek üç ortaklaşım bağının kurulmasına olanak sağlar. Azot grubu elementleri arasındaki bir başka benzerlik, üç ortaklaşım bağının kurulmasından sonra geride bölüşülmemiş bir elektron çiftinin kalmasıdır. Molekül, başka bir bileşik oluştururken bu bölüşülmemiş elektron çiftini örneğin azotta olduğu gibi kolayca verebilir; fosfor, arsenik ve antimonun bu olanağı daha azdır, bizmut ise elektron çiftini veremez.
Hemen Yorum Yaz