Amon Tanrısı Nedir Hakkında Bilgi

Amon Ne Tanrısı, Amon Nedir ne Demek

Amon, ammon olarak da yazılır, tanrıların kralı sayılan Mısır tanrısı. Amon’a, başlan­gıçta yalnızca Orta Mısır’daki Hmun ken­tinde tapılırdı. I. Amenemhet’in hüküm­darlığı (IÖ 1991-62) sırasında Amon’a Teb kentinde tapılmaya başlandı ve firavunların koruyucusu sayıldı. Gene o dönemde Helio- polis’in Güneş Tanrısı Ra ile özdeşleştirilerek, Amon-Ra adıyla bütün ülkede tapılan bir tanrı oldu. Karısı Mut ve evlatlığı Hons ile birlikte, Teb üçlüsünün bir parçası sayılırdı. Amon-Ra tasvirleri insan, koç başlı insan ya da koç biçimindeydi. Amon adı “saklanmış” anlamına geliyor­du; görünmezliğini belirtmek için resmi yapılırken mavi renk kullanılırdı. Görünmezlik özelliği, Yeni Krallık (İÖ 1567-1085) döneminde Amon’un bilgeliği ve tarafsızlığı yönünde genel bir inanışa yol açarak, onu yoksulların ve ezilmişlerin tanrısı durumuna getirdi.

Amon’un etkisi Mısır’ın siyasal istikrarına yakından bağlı olan bazı değişiklikler gös­terdi. Hyksosların egemenliği döneminde (İÖ 1674-1567) Teb prensleri ona sahip çıktılar. Prenslerin, Hyksosları yenilgiye uğratıp bir krallık kurmalarından sonra Amon’un saygınlığı arttı ve tapınakları zen­ginleşti. 18. sülalenin sonunda Firavun Ahenaton, Amon kültüne karşı çeşitli din­sel reformlar uygulama koyduysa da sıradan halkın Amon’a ve öteki tanrılara duyduğu inancı değiştiremedi. Tutanhamon, Ay ve Horemeb (İÖ y. 1361-20) dönemlerinde Amon, yeniden krallığın tanrısı ve firavun­ların koruyucusu olarak görülmeye başladı. 19. sülale döneminde (İÖ 1320-1200) ilahi­yatçı Amon rahipleri, Amon’un, Ptah ve Ra ile birlikte bir tanrısal üçlü oluşturduğu, hatta Ptah .ve Ra da aralarında olmak üzere bütün tanrıları kendisinde birleştiren tek bir tanrı olduğu inancım geliştirdi. Teb’deki Amon rahiplerinin yönetimindeki ruhban iktidarı döneminde (İÖ 1085-945) gücü Mısır’ın da sınırlarım aşan Amon, evrensel bir tanrı durumuna geldi.

Amon’a tapan Mısırlılarca kahramanlar gibi karşılanan Nübyeli Kuşiler de Amon’a tapıyorlardı. Bu dönemden sonra, Mısır’ın yabancılarca işgaline karşı gelişen direniş, Teb kentinde doruk noktası­na ulaştı ve Amon kültü vahalara, özellikle de Mısır’ın batı çölündeki Siva’ya kadar yayıldı. Burada Amon, Jüpiter ile eş tutul­du. Siva tapınağında fal baktırdıktan sonra firavun olarak kabul edilen Büyük İsken­der, Luksor’daki Amon Tapmağı’nı süsle­yip güzelleştirdi. Ptolemaios sülalesinin ilk hükümdarları, Amon tapınaklarını koruya­rak Mısırlıların tepkisini yatıştırdılarsa da, İÖ 217’de IV. Ptolemaios Philopator ile birlikte Yukarı Mısır’da ayaklanmalar baş­ladı. IX. Ptolemaios Soter. bu ayaklan­malardan birini bastırdıktan sonra, İÖ 88- 85’teki ayaklanma sırasında Amon kültüne karşı sert bir saldırıya girişerek Teb’i yağma­ladı. Kentteki tapmaklar İÖ 27’de şiddetli bir deprem sırasında yerle bir oldu. Eski Yunan-Roma dünyasında Amon’un yerini zamanla İsis ve Osiris almaya başladı. Amon Ne Tanrısı Amon Ne Demek konularında bilgiler verdik.