Alyuvarların Görevleri ve Özellikleri

Alyuvarların görevleri nelerdir, alyuvarların özellikleri hakkında bilgi kısaca

Alyuvarlar, eritrosit adı da verilen, kırmızı kan hücreleridir. Kanın rengini de bu hücre­ler vermektedir. Görevleri içlerinde taşı­dıkları hemoglobin molekülü sayesinde oksijen ve karbondioksit taşımaktır.

Alyuvarlar yassı kemiklerin içindeki kırmızı kemik iliğinde yapılırlar. İlk yapıl­dıkları dönemde hücre çekirdeğine sa­hip olmalarına rağmen olgunlaştıkça çe­kirdeklerini kaybederler. Bunun için al­yuvarlar insan vücudunda çekirdeksiz hücrelere örnek oluştururlar. İçlerini he­moglobin molekülü doldurur. Hemoglo­bin molekülünde demir molekülüne bağlı 4 tane “hem” molekülü ve protein (globin) bulunur. Demir molekülünün +2 ve +3 değişim özellikleri sayesinde oksijen ve karbondioksit hemoglobine bağlanıp ayrılabilir. Akciğere gelen kandaki alyu­varların hemoglobini akciğer alveolleri içine dolmuş olan oksijeni alarak hemog­lobine bağlarlar. Bu moleküle artık oksihemoglobin adı verilir. Bunu taşıyan kan ise “temiz kan” diye adlandırılır. Temiz kan kılcal damarlara gelince oksijeni ve­rerek bu sefer hemoglobine dokulardan kılcal damarlar aracılığıyla aldıkları kar­bondioksiti bağlarlar. Bu kan “kirli kan”dır ve hemoglobin molekülü ise karboksihemoglobin diye adlandırılır. Kan tekrar akci­ğere döndüğünde karbondioksit hemoglo­binden ayrılır ve önce akciğer alveollerine oradan da dışarıya verilir. Süreç yeniden he­moglobinin oksijeni almasıyla başlar.

Sağlıklı bir insanın bir mililitrelik kanın­da yaklaşık 4.5-5 milyon tane alyuvar bu­lunmalıdır. Kadınların normal alyuvar sa­yısı biraz daha düşük olabilmektedir. Al­yuvar sayısının düşüklüğü veya içlerin­deki hemoglobin molekülünün normal yapıda olmaması “anemi” yani kansız­lık hastalığını oluşturur.

Alyuvarların kemik iliğinde yapımını uyaran faktörler kişinin kanındaki alyu­var sayısını artırır. Bu faktörlerdeki temel esas dokulara az oksijen gitmesidir. Do­kulara yetersiz oksijen giderse kemik iliği uyarılarak alyuvar yapımı teşvik edilir. Örneğin tepelere çıkıldıkça havanın için­deki oksijen azalır. Bu nedenle yüksek­lerde yaşayanların oksijen ihtiyacı daha fazladır. Spor yapanlarda alyuvar sayısı artar. Kanamalarda alyuvar yapımı uyarılır.

Alyuvarların 120 gün ömürleri var­dır. 120 günün sonunda karaciğer ve da­lak tarafından tutulan alyuvarlar parça­lanır. Demiri tekrar kemik iliğine yollanır. Alyuvar nedir, alyuvar ne işe yarar özellikleri görevleri hakkında bilgi aktardık.